پیشگیری وضعی از جرم در فضاهای شهری با مطالعه تطبیقی حقوق کیفری ایران و آمریکا

سالهای اخیر سیاست جنایی کشورها عرصه تقابل میان دو دیدگاه سزاگرایانه و رویکردهای بازپرورانه بوده است. سزاگرایی در واقع بازدارندگی حاصل از مجازات است و بازپروری تلاش برای اصلاح مجرمان می باشد و نقطه اشتراک این دو دیدگاه، مداخله آنها پس از ارتکاب جرم بود. با اینحال ظهور دیدگاه سوم بنام پیشگیری ، سیاست نظام عدالت کیفری را متحول کرد. نقطه تمایز این دیدگاه نسبت به دیدگاه های قبل، قدم گذاشتن به مراحل پیش از ارتکاب جرم است. در واقع تفاوت عمده تدابیر پیگیرانه با برنامه های سزاگرایانه و بازپرورانه، اختلاف در یافته های حاصل از این برنامه هاست. بودجه محدود نظام عدالت کیفری تنها به اقداماتی اختصاص پیدا می کند که ارزیابی های علمی، اثر بخشی آنها را تایید می کنند. پیشگیری از وقوع جرم از طریق طراحی محیطی در فضاهای شهری، شامل بکارگیری بهینه از محیط مصنوع شهری در راستای کاهش جرم است و امنیت و رویکرد پیشگیرانه به تبیین مولفه های کالبدی و کاربری اراضی بستگی دارد. نزد طراحان و برنامه ریزان شهری، مفهوم کیفیت زندگی به عنوان ملاک تعیین کننده سلامت جوامع اهمیت پیدا کرده است. در این نوشتار اثراتی که پیگیری وضعی از جرم در فضاهای شهری تا بحال بر کیفیت زندگی در ایران و آمریکا داشته و موضوع طراحی شهری و محیطی را فرایند پیشگیری وضعی از جرایم بررسی می شود. از وظایف برنامه ریزی شهری این است که دامنه انتخابها را برای شهروندان افزایش دهد، در حالیکه وقوع جرایم در فضاهای شهری تاثیراتی عکس بر این مسئله دارند و امروزه طراحی محیط شهری به منظور پیشگیری وضعی از جرم در فضاهای شهری و پیشگیری های مکان بنیاد از جرم بخشی مهمی از دانش حقوقی، شهرسازی و عمران شهری هست.

کلیدواژه ها:

پیشگیری وضعی ، فضاهای شهری ، طراحی شهری