توسعه خوشه های کسب وکار

16 آبان 1403 - خواندن 4 دقیقه - 50 بازدید

توسعه خوشه های کسب وکار در ایران داستان پرفراز و نشیبی دارد؛ یکی از مسیر های توسعه ایران که در اسناد بالادستی هم به آن اشاره شده است. توسعه خوشه ای به عنوان مفهومی جدید در دولت دوم سید محمد خاتمی وارد ادبیات توسعه کشور شد. مدیران آن زمان سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران با برگزاری دوره های آموزشی و ظرفیت سازی نیروی انسانی و تعامل سازنده با نهاد های بین المللی از قبیل یونیدو و... سنگ بنای اجرایی توسعه خوشه ای را در کشور بنا نهادند. خوشه سفال و سرامیک لالجین همدان به همراه دو خوشه دیگر به عنوان خوشه های پایه یونیدو شناخته شد و در کنار آن نقشه اولیه خوشه های صنعتی کشور ترسیم شد. در دولت اول محمود احمدی نژاد، نقش سازمان توسعه تجارت ایران در توسعه خوشه های کسب وکار با عنوان خوشه های صادرات گرا بسیار محسوس بود و مصوبه هیات وزیران در آن زمان که کلیه دستگاه های اجرایی مرتبط با توسعه خوشه های کسب وکار را مکلف و همگرا کرده بود، نقطه عطفی در تاریخ توسعه خوشه های کسب وکار کشور بود.

بعد از آن تاکنون طبق آمار رسمی ارائه شده، تعداد خوشه های کسب وکار از ۳۶خوشه شناسایی شده در سال ۱۳۸۴ به ۵۰۵خوشه در سال ۱۴۰۳ رسیده است. باز طبق همین آمار ۲۳۹مطالعه امکان سنجی پروژه توسعه خوشه ای انجام شده و براساس آن ۱۳۱پروژه توسعه خوشه ای در مدت زمانی بین سه تا پنج سال به اجرا درآمده و خاتمه یافته است. اما مساله ای که در توسعه یافتگی خوشه های کسب وکار مغفول مانده و در آمار های دولت های گذشته فقط به خاتمه توسعه یافتگی و اتمام توسعه پرداخته شده، بی توجهی به کنش خوشه های توسعه یافته در دنیاست. اصل مشارکت داوطلبانه در توسعه منطقه ای یکی از رهیافت های توسعه خوشه ای در دنیاست. تا زمانی که خوشه ها و شبکه های کسب وکار ما در فضای جغرافیایی که حضور دارند به این بینش از توسعه و مسوولیت اجتماعی خود نرسند، نمی توان مفهوم توسعه یافتگی را برای آنها تصور کرد. مشارکت با دولت های محلی در ساخت فرودگاه، بزرگراه، بیمارستان، مراکز آموزشی مهارتی و... یکی از خروجی های مهم خوشه های کسب وکار در دنیاست. بازدید از خوشه های موفق کسب وکار در خارج از ایران برای خوشه های هم پیوند یکی از راهکار هایی است که باید به آن توجه شود و نقش آفرینان و پیشبران اصلی هر خوشه باید در اولویت این سفرها باشند .

با توجه به موارد گفته شده، توسعه خوشه های کسب وکار یکی از کلید های موفقیت توسعه و رسیدن به اهداف اسناد بالادستی برای دولت چهاردهم است. حضور مدیران متخصص در امر توسعه و بازنگری در مدل بومی توسعه خوشه های صنعتی ایران و حذف افراد غیر متخصص و غیر مرتبط با توسعه خوشه های صنعتی کشور، حضور قوه مقننه در تدوین قوانین به نفع توسعه خوشه ای، نگاه به تجربیات بیست سال گذشته و احصای تخلفات و شکایات و شاید جرائمی که در زمان توسعه به وقوع پیوسته و کمک گرفتن از سازمان های نظارتی و قوه قضاییه؛ حضور فعال اتاق های بازرگانی و نقش پررنگ دانشگاه ها می تواند دورنمایی از توسعه واقعی خوشه های کسب وکار ترسیم کند.

https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-52/4088681-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%B3%D8%A8-%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1