نشانگان اقتصاد و فرهنگ در بافتار شبکه های اجتماعی و رفتار اطلاعاتی کاربران ایرانی
نشانه های اقتصاد و فرهنگ را می توان در شبکه های اجتماعی مشاهده کرد و از پتانسیل ها و فرصت های موجود در این عرصه برای ایجاد رویکردهای فرهنگی و مبتنی بر کسب و کار بهره گرفت، بررسی شبکه ها و رسانه های اجتماعی از این منظر نشان می دهد که باید به هر رسانه اجتماعی به عنوان زمینی حاصلخیز و دارای پتانسیل های بالا نگریست که می تواند همزمان مکانی برای محصولات زیبا و علف های هرز باشد.
دکتر یونس یونسیان در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) بیان کرد، نگاه به شبکه ها و رسانه های اجتماعی از منظر اقتصاد و فرهنگ در حقیقت، دری دیگر را به روی این مفاهیم می گشاید. گسترش رسانه ها و شبکه های اجتماعی در میان جامعه ایرانی به تبع روندهای جهانی و ایجاد فرهنگ ها، نشانگان، نمادها و شیوه های گوناگون تعاملی با کدهای فرهنگی و تصویری خاص بیش از پیش نشان دهنده اهمیت پژوهش و تحقیق بر روی ساختارها و روال های موجود در رسانه های اجتماعی و کشف قدرت و توان موجود در این حوزه ها است. وی با بیان اینکه شبکه اجتماعی یا رسانه اجتماعی به شبکه یا مجموعه ای گفته می شود که از ارتباطات اجتماعی و تعاملات مبتنی بر عقاید و سلیقه های مشترک افراد جامعه ایجاد می شود،افزود: این تعاملات و ارتباطات اجتماعی می تواند دوستی ها، روابط اقتصادی، روابط شغلی، روابط فامیلی، ارتباطات تلفنی، تاثیرگذاری و تاثیرپذیری فرهنگی را شامل شود.همچنین این ارتباطات و تعاملات می توانند در بسیاری از موارد به در هم تنیده شدن مفاهیم اقتصاد و فرهنگ منجر شوند.
این پژوهشگر و مخترع شاهرودی افزود: روش ها و شیوه های آنالیز و تحلیل رسانه های اجتماعی شامل رفتار شناسی مخاطب، روان شناسی و روان کاوی مشتری، مطالعه ساختار شبکه، مطالعه محتوا و مدلسازی روندهای شکل گیری و تکامل رسانه ها و شبکه های اجتماعی می باشند. یونسیان با بیان اینکه روابط کاربران در شبکه های اجتماعی بر مبنای عوامل و پارامترهای گوناگون شکل می گیرد،تصریح کرد، بسیاری از کاربران رسانه های اجتماعی از واژه "اجتماع" برای اشاره به جمع کاربران استفاده می کنند.
وی ادامه داد، خروجی و توان موجود در رسانه های اجتماعی و شبکه ها می تواند در حوزه های بینا رشته ای و به ویژه شاخه های علوم انسانی (علوم اجتماعی، سیاست، اقتصاد ، ارتباطات و رسانه، فرهنگ، مدیریت)، علوم تجربی (پزشکی، بهداشت، علوم زیستی و ژنتیک) و علوم ریاضی و مهندسی (مخابرات، برق، حمل و نقل، ترافیک، رایانه و فناوری اطلاعات) مورد استفاده قرار گیرد.
این محقق و پژوهشگر حوزه علم اطلاعات خاطرنشان کرد، اهمیت رسانه ها و شبکه های اجتماعی در حوزه برنامه ریزی های راهبردی و استراتژیک کشورها به منظور فرهنگ سازی، تولید برندهای ملی و بین المللی و جهت دهی افکار عمومی در برنامه ریزیهای فرهنگی و اجتماعی در کنار تبیین مواضع سیاسی و روابط بین المللی و تصمیم گیری در مورد خط مشی های اقتصادی و برنامه ریزی های شهری، رفاهی، عمرانی و بهداشتی امروزه به یک روند تبدیل شده است. یونسیان با اذعان به اینکه شبکه ها و رسانه های اجتماعی در فضای مجازی و سایبری هم واجد اهمیت بنیادین هستند،گفت: در حوزه سایبری شاهد هستیم که رسانه های اجتماعی و افزایش طرفداران و هواداران جامعه و اجتماع برندی، موضوع رقابت شرکت های دانش بنیان و اطلاعاتی دنیا شده است. شرکت هایی نظیر ماکروسافت، یاهو و گوگل با استفاده از توان و قدرت شبکه های اجتماعی مختلف، کاربران اینترنتی را در سرتاسر جهان به سمت کسب و کار خود جذب می کنند. شرکت هایی نظیر "فیس بوک" و "توییتر" توانسته اند سهم عمده ای از کاربران دنیا را به خود اختصاص دهند. این پژوهشگر و مدرس دانشگاه اضافه کرد: "گوگل" نیز با ارائه سرویس جدید شبکه اجتماعی با نام "گوگل پلاس" سعی کرده رقابت تازه و فضای جدیدی را راه اندازی کند. امکانپذیر شدن پردازش های متفاوت و سریع بر روی ابزارهای فناوری، دسترسی ساده و ارزان به بخش زیادی از اطلاعات و دانش موجود در فضای وب ، استقبال رو به رشد کاربران از سایت های نسل دوم وب که دارای سیستم های مدیریت محتوای تعاملی بوده و محتوایشان را با همکاری کاربران ایجاد می کنند در کنار پیشرفت های جدید دانش در حوزه فناوری اطلاعات، توانسته دنیا را به یک دهکده جهانی تبدیل کند. یونسیان تصریح کرد: گسترش رسانه ها و شبکه های اجتماعی در میان جامعه ایرانی به تبع روندهای جهانی و ایجاد فرهنگ ها، نشانگان، نمادها و شیوه های گوناگون تعاملی با کدهای فرهنگی و تصویری خاص بیش از پیش نشان دهنده اهمیت پژوهش و تحقیق بر روی ساختارها و روال های موجود در رسانه های اجتماعی و کشف قدرت و توان موجود در این حوزه ها می باشد. شبکه های اجتماعی محبوب در میان کاربران اینترنت در ایران و جهان از قبیل "فیسبوک"، "اینستاگرام"، "مای اسپیس" و "گوگل پلاس" علاوه بر تبدیل شدن به حوزه ها و فضاهایی به منظور دوست یابی و اطلاع رسانی از روند فعالیت ها و زندگی شخصی کاربران، مکان هایی برای تبادل و تسهیم دانش و اطلاعات در قالب نظرها و توضیحات (کامنت) هستند. این کارشناس ارشد مدیریت تحول افزود، وجود قابلیت های تازه ارتباطی و گشوده شدن دریچه ها و روزنه های تعاملی بدون نظارن و پایش ملی باعث می شود تا بتوان رسانه ها و شبکه های اجتماعی را به لحاظ بافت معناشناسانه و مفهومی به صورت فرصت و تهدید همزمان در نظر گرفت. شبکه ها با رواج اطلاعات، دانش و نشانگان های فرهنگی می توانند تاثیرات متفاوتی را برای جوامع در پی داشته باشند. در این میان، ایرانیان و جامعه کاربران اینترنتی ایرانی را می توان یکی از فعال ترین گروه ها و اجتماعات در شبکه های اجتماعی دانست. ساختارهای شخصیت ایرانیان و ویژگی های روانکاوانه و روانشناسانه جامعه ایرانی باعث شده است تا رویکرد ایرانیان و حضور جامعه پارسی زبان در فضای شبکه های اجتماعی همراه با شیوع و گسترش بالا و تولید محتوا و نشانگان های فراوان و گسترده در حوزه های فرهنگی و اجتماعی باشد.
وی با بیان اینکه رشد و تکثر بالای جوامع کاربران ایرانی و صفحات فارسی زبان در رسانه های اجتماعی نشان دهنده حضور گسترده و عزم ملی ایرانیان برای پیوستن به رسانه ها و شبکه های اجتماعی است،خاطرنشان کرد: شبکه های اجتماعی بومی و ایرانی که به عنوان واکنش و دفاع در برابر جریان های غیر ایرانی ایجاد شده اند نتوانسته اند با گذر زمان محبوبیت و همه گیری پیدا کنند. شکست پروژه های داخلی در تولید شبکه های اجتماعی بومی حتی با حمایت های کلان کشور و صرف بودجه های کلان هنوز نتوانسته است راهکار مناسب و پاسخی در خور برای این مساله باشد. همین موضوع ثابت می کند که متصدیان فرهنگ و اقتصاد کشور باید نگاهی دیگرگونه به موضوع رسانه های اجتماعی داشته باشند و زمین بازی را به دشمن واگذار نکنند.
وی افزود: ایرانیان می توانند در حوزه های فرهنگی و اقتصادی حرف های بسیاری برای گفتن داشته باشند و لازم است با نگاه کلان به این پدیده ها به عنوان زیر ساخت های توسعه و پیشرفت ایران نگاه کرد. این شبکه ها می توانند تاثیرات زیادی بر رخدادها و مسیر توسعه و پیشرفت کشور داشته باشند.