نشست چالش های خبرگزاری های تخصصی در معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه ها در ادامه سلسله نشست های بررسی "مسائل خبرگزاری ها در ایران، گذشته، حال و آینده" نشست "چالش های خبرگزاری های تخصصی " را برگزار می کند.
"چالش های خبرگزاری های تخصصی" عنوان نشست چهارم از این سلسله نشست ها می باشد که در روز دوشنبه پانزده اسفندماه جاری از ساعت ده الی دوازده ظهر با حضور دکتر یونس یونسیان، پژوهشگر حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی، کیوان امجدیان، نویسنده و مدیر رسانه و محمدحسن جعفری، پژوهشگر رسانه برگزار گردید. سلسله نشست های بررسی "مسائل خبرگزاری ها در ایران، گذشته، حال و آینده" با حضور اساتید و صاحب نظران حوزه ارتباطات و رسانه، مدیران و سردبیران خبرگزاری ها و خبرنگاران با هدف بررسی مسائل مختلف پیش روی خبرگزاری ها، بازنمایی وضعیت موجود و راهکارهای رسیدن به وضعیت مطلوب برگزار می شود.
در این نشست در ابتدای صحبت، دکتر یونس یونسیان به بحث درباره چیستی و چرایی مفهوم خبر و خبرگزاری های تخصصی در ایران و جهان پرداخت. اشاره اصلی بحث به موضوع هژمونی و سلطه رسانه ای در یک جنگ ترکیبی در برابر کشور ایران و نظام جمهوری اسلامی بود، مقوله ای که نیاز به یک راهبرد کانترهژمونیک یا پاد هژمونی دارد. پادهژمونی از این منظر استراتژی مقابله و مقاومت در برابر سلطه رسانه ای و جنگ ترکیبی می باشد. بدون شک هژمونی فرهنگی کشور و فرهنگ ایران نیاز به درک دقیق مفهوم علم اطلاعات و ریخت شناسی انواع ترفندها و کمپین های تهاجمی خبری را دارد. دکتر یونس یونسیان محقق و پژوهشگر در ادامه بحث به مفاهیم چندلایه اطلاعات، جامعه اطلاعاتی، شهروند دیجیتال، شهروند شبکه یا نتیزن، اتمسفر اطلاعاتی یا اینفوسفر اشاره کرد و شناخت دقیق و ذوابعاد از لایه های اطلاعات و خبر را از ارکان مبارزه و مقاومت رسانه ای دانست. برای شروع بحث به تعریف دقیق و تبیین کار رسانه ای درست از منظر مقام معظم رهبری اشاره شد، معظم له در جلسه و نشست با اصحاب سازمان صدا و سیما در سال هزار و سیصد و هشتاد و یک، کار رسانه ای درست را کاری می داند که صحنه باطل را به صحنه حق تبدیل کنیم، کار رسانه ای این توان را دارد که جبهه حقیقت را تولید کند. در میان نظریه پردازان به روز جهان نیز این موضوع به شکل های متفاوتی تعریف شده است. در نظریه روانکاوی لکان، حقیقت ساختاری شبیه داستان دارد و مفهوم داستان گویی های چند پلتفرمی در نظریه رسانه به معنای تولید محتوایی با ساختار داستانی و جذاب برای درگیری ذهن مخاطب اشاره شده است. برای ایجاد صحنه حق نیاز به صحنه آرایی و پیرایه سازی وجود دارد، این صحنه آرایی در حقیقت میزانسن و دکوپاژ پراکسیس جنگ رسانه ای می باشد. در جهان و در ایران با وقایعی در قرن تازه مواجه شده ایم که تعاریف قبلی از اطلاعات و خبر را دچار استحاله و تغییر بنیادین کرده است. موضوع جنبش نود و نه درصد در آمریکا و آشوب های پیاپی و ادامه دار از وال استریت و قلب سرمایه داری کثیف آمریکایی تا جنبش جان سیاهان و تجاوز به حقوق زنان، یکباره جامعه آمریکا را از درون دچار چالش کرد، در ادامه بحران کرونا و همه گیری ویروس باعث ایجاد شکل ها و مراجع تازه اطلاعاتی شد و مفهومی به نام اینفودمی یا همه گیری اطلاعات وارد ادبیات بحث رسانه ای شد. در ایران نیز موضوع کرونا و ناآرامی های پس از کرونا باعث الزام و بیداری جامعه رسانه ای کشور شد. این شیفت های پارادایمی در مفهوم اطلاعات و اقتصاد اطلاعات، جهان و به تبع آن خاورمیانه و ایران را به سمت گسل های جدی وارد کرده است. یکی از گسل های بنیادین فعلی جامعه ایرانی گسست های فکری و باور محور می باشد، هدف سلطه رسانه ای ایجاد حس ویرانی و پوچی مطلق در جامعه و به تبع آن تولید امر سرکوب شده برای تخلیه های هیجانی و سیاسی می باشد. در چرخه تکامل اقتصاد از اقتصاد کشاورزی و صنعتی تا اقتصاد بازار آزاد و اطلاعات به مفهوم تازه ای از اقتصاد رسیده ایم که اقتصاد توجه نام دارد، اقتصاد توجه یعنی ایجاد توجه و تمرکز مخاطب روی آیتم های اطلاعاتی خاص برای بهره برداری های بعدی، در واقع جامعه مصرفی و فتیشیست کالایی به فتیشیست اطلاعاتی رسیده است. غول های رسانه ای جهان یا موگول ها به دنبال تبدیل ساختارهای بورژوازی پرولتاریا به ساختارهای جدید هستند، طبقه کارگر و پرولتاریا به کارگر اطلاعاتی تبدیل شده است و بازتولید نظام سرمایه داری را تشدید می کند.
امبرتو اکو نشانه شناس به این موضوع اشاره می کند که هر پدیده فرهنگی در حقیقت به مثابه یک امر ارتباطی می باشد. از این زاویه در جنگ ترکیبی رسانه ای با یک امر چندرشته ای و ذووجهین مواجه هستیم، ترکیبی از دانش شناختی، دانش نوروساینس، دانش علم اطلاعات، نظریه روانکاوی و هوش مصنوعی کلان داده به ایجاد لایه های جدید خبر و محتوا تبدیل شده است.
در جنگ ترکیبی امروز در برابر ایران نقش اصلی را بازیگران رسانه ای و اهالی متخصص باید ایفا کنند، تصمیم های بهنگام و در لحظه و پرهیز از ورود به بازی هایی که به صورت قطع تمام کننده آن نخواهیم بود، برای کشور و مردم هزینه دارد. بدون شک در حال حاضر نیاز به برش ها و تقسیمات جغرافیایی و فرهنگی دقیق داریم و نقشه راه کار رسانه ای تراز انقلاب باید تهیه و تدوین شود، نقشه راهی که بدون شک محصول و خروجی بیانیه گام دوم انقلاب می باشد، درس گرفتن از گذشته و توجه به نقش پیشران نیروهای گمنام اما دلسوز و تغییر جدی در ساختارها بدون شک آغاز این مسیر و نقشه راه است. قطعا ساختار رسانه ای کشور نیاز به بازتعریف و بازآرایی و بازسازی دارد و در این مسیر هر ارزش و اصل باید دوباره محک زده شود. برای ورود به حوزه خبرگزاری های تراز انقلاب باید قبل از هر چیز مطالعات بینارشته ای و میان رشته ای را در این حوزه افزایش داد. طراحی شتاب دهنده های اکوسیستم استارتاپی با محور تولید محتوا و خبر و استفاده دقیق از فرهنگ دیجیتال و تولید مخاطب هایی دقیق و حقیقت جو ادامه این مسیر است.