تعیین و مقایسه مقادیر شاخص امنیت بوم شناختی سیمای سرزمین در زیرحوزه های آبخیز بیله درق، اردبیل

تاثیر فعالیت های گسترده انسان بر بوم سازگان طبیعی، مسائل و مشکلات گسترده زیست محیطی را به دنبال داشته است. از طرفی ارزیابی امنیت بوم شناختی در تعیین عوامل موثر بر کاهش توان بوم سازگان از اهمیت قابل توجهی برخوردار است در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف مطالعه و تحلیل امنیت بوم شناختی حوزه آبخیز بیله درق واقع در استان اردبیل با در نظر گرفتن معیارهای مربوط به الگو و ویژگی های سیمای سرزمین به ترتیب در سطح کلاس کاربری و زیرحوضه انجام شد. برای این منظور، ابتدا شاخص الگوی سیمای سرزمین با استفاده از معیارهای Splitting Index، Dominance Indexes، Edge Density و Patch Density و هم چنین شاخص ویژگی های سیمای سرزمین مبتنی بر شاخص آسیب پذیری سیمای سرزمین با استفاده از معیارهای Landscape Division Index، Mean patch shape index ، Aggregation Index و Fractal Diension Index محاسبه شدند. سپس شاخص امنیت بوم شناختی برای حوزه آبخیز بیله درق محاسبه و ارزیابی شد. نتایج سنجه ها در زیرحوزه های آبخیز بیله درق نشان داد که زیرحوضه 5 در بیش تر سنجه های مورد بررسی دارای امنیت بوم شناختی کم می باشد که علت آن را می توان به تعدد کاربری در این زیرحوضه دانست و در زیرحوضه 1 وضعیت بهتری از لحاظ شاخص امنیت بوم شناختی نسبت به سایر زیرحوضه ها مشاهده شد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که تغییرات شاخص امنیت بوم شناختی سیمای سرزمین برای حوزه آبخیز بیله درق بین 0/03 تا 0/28 تغییر می کند. از بین شش زیرحوضه مورد مطالعاتی به ترتیب زیرحوضه های 3 با مقدار 0/28 و 5 با مقدار 0/03 بیش ترین و کم ترین مقادیر شاخص امنیت بوم شناختی را به خود اختصاص دادند.

کلیدواژه ها:

آسیب پذیری ، الگوی کاربری اراضی ، بوم شناسی آبخیز ، سنجه های سیمای سرزمین