ریزپوشانی اسانس دارچین در نانوژل های کیتوزان : مقایسه ی فعالیت ضد میکروبی و ضد اکسایشی آن با اسانس آزاد

آلودگی میکروبی و اکسایش چربی ها از عمده ی مسائلی هستند که سلامت عمومی جامعه را به خطر انداخته و سببافت کیفیت تغذیه ای، بافتی و حسی گروههای غذائی مختلف میشوند. علاوه بر این، مصرف کنندگان ترجیح میدهندمواد غذائی را مصرف کنند که عاری از ریززنده های بیماری زای خطرناک و نگهدارنده های سنتزی باشند و از طرفیحداقل فرآوری روی آنها انجام شده باشد. از بین ترکیبات طبیعی مختلفی که به عنوان نگهدارنده ی غذائی موردبررسی قرار گرفته اند، اسانس ها (EOs) به عنوان ترکیباتی که هم اثرات ضد اکسایشی و هم ضد میکروبی دارند، جهت حفظ یا بهبود کیفیت کلی فرآورده های غذائی به طور قابل توجهی ارزیابی شده اند. با این وجود، استفاده از اسانس هابه عنوان نگهدارنده در صنایع غذائی با محدودیت هائی رو به روست که از آن جمله میتوان به برهم کنش آن ها باسایر ترکیبات غذائی، حلالیت پائین در فاز آبی، فراریت بالا، تاثیر منفی روی ویژگی های حسی مواد غذائی به ویژه درغلظت های بالا و حساسیت به شرایط محیطی در حین فرآوری، استفاده و نگهداری اشاره کرد. ریزپوشانی یکی ازرویکردهای امکان پذیر با کارائی بالا و حتی میتوان گفت الزامی برای غلبه بر مشکلات موجود در زمینه ی کاربرداسانس ها می باشد. کیتوزان یکی از بسپارهائی است که به دلیل ویژگی های بی نظیری خود یعنی زیست سازگاری بالا،سمیت پائین و زیست تخریب پذیری، میتواند در ساخت حامل های با ابعاد نانومتری برای ریزپوشانی اسانس ها مورداستفاده قرار بگیرد. هدف از مطالعه ی حاضر، ارزیابی و مقایسه ی فعالیت ضد اکسایشی و ضد میکروبی اسانس دارچین(CEO) در حالت آزاد و پس از ریزپوشانی در نانو ذرات کیتوزان (CS-NPs) است. ECO با روش دو مرحله ای امولسیون- ژلی شدن در نانو ذرات کیتوزان ریزپوشانی شد. نانو ذرات کیتوزان حاوی اسانس (CEO-CS-NPs) (تهیه شده در نسبت وزنی کیتوزان به اسانس 1 به 0/8)فعالیت ضد میکروبی قابل توجهی در مقابل باکتری هائی نظر استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا منوسیتوژنز، سالمونلا اینتریتیدیس و اشرشیا کلی نشان دادند. فعالیت ضد میکروبی اسانس دارچین به طور قابل ملاحظه ای پس از ریزپوشانی درCS-NPs افزایش یافت. فعالیت ضداکسایشی نمونه ها بر اساس (IC(50 اندازه گیری شد که عبارت است از غلظتی از CEO آزاد یا ریزپوشانی شده که برای مهار 50 % از رادیکال های DPPH موجود در محیط مورد نیاز است. (IC(50 مربوط به CEO ریزپوشانی شده (0/7mg/ml) کمی بالاتر از اسانس آزاد (0/66mg/ml) بود که نشان میدهد فعالیت ضد اکسایشی پس از ریزپوشانی اسانس در CS-NPs به میزان 6/2% کاهش یافته است. نیم رخ رهایش اسانس از CS-NP-CEO تهیه شده با نسبت های مختلف CS به CEO (1 به 0/2 تا 1 به 0/8) در محیط هائی با pH های 3، 5 و 6/4 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد رهایش CEO از نانوذرات بر اساس سرعت رهایش به سه مرحله قابل تفکیک است. سرعت رهایش در محیط اسید (3-pH) و برای CS-NP-CEO تهیه شده در غلظت های بالاتر CEO بیشتر بود. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، می توان نتیجه گرفت ریزپوشانی اسانس ها در نانوذرات کیتوزان یک فناوری قابل قبول جهت کنترل تغییرات میکروبی، شیمیائی و حسی در فرآورده های غذائی می باشد.

کلیدواژه ها:

اسانس دارچین ، حامل های نانو کیتوزان ، فعالیت ضد میکروبی ، فعالیت ضد اکسایشی ، نانو ریزپوشانی