مروری بر کاربرد هورمون های ریشه زا در کثیر درختان جنگلی با قلمه در ایران

تخریب بیش از حد جنگل ها و عدم موفقیت کشت نهال های تولید شده در نهالستان ها و سازگاری بسیار کم آنها در عرصه های جنگلی، ضرورت ارائه راهکارهای مناسب جهت تولید موفق نهال درختان جنگلی را خاطر نشان می سازد. نهال های حاصل از کشت قلمه، همگی دارای خصوصیات ژنتیکی پایه مادری بوده و به تکثیر کنندگان در رسیدن به هدف تولید نهال های یکسان و فراوان از هرگونه، کمک شایانی خواهد کرد. از نظر امکانات و هزینه نهاده های اولیه نیز روش گیاه افزایی با قلمه ارزان ترین و راحت ترین روش برای تولید گیاهان جدید مشابه پایه مادری می باشد. گروه های مختلف تنظیم کننده رشد مانند اکسین ها، سیتوکینین ها، حیبرلین ها، اسید آبسیزیک و مواد فنولیکی روی ریشه زایی قلمه ها اثر دارند. از بین این مواد اکسین ها به ویژه ایندول بوتریک اسید، بیشترین تاثیر را روی تشکیل ریشه در قلمه دارند، لذا کاربرد وسیع تری در تکثیر گیاهان یافتند. یکی از مزایای ایندول بوتریک اسید نسبت به سایر اکسین ها این است که این تنظیم کننده رشد قادر است به ایندول استیک اسید که همان اکسین طبیعی است، تبدیل شود و نقش موثرتری نیز در تولید ریشه های نابجا دارد. با این وجود در برخی موارد، اکسین به تنهایی کارآیی بالای در ریشه زایی قلمه درختان جنگلی از خود نشان نمی دهد، از این رو پژوهش های زیادی صورت گرفته تا برهمکنش اکسین با دیگر عوامل موثر در این فرایند مشخص گردد.

کلیدواژه ها:

تولید نهال ، تکثیر غیرجنسی ، اکسین ، قلمه ، ریشه زایی