شناختی بر موقوفه غلامرضا حسین جعفر در شهر بیرجند

یکی از مهم ترین سرمایه های انسانی در طول دوره اسلامی که خود را در همه ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی در شهرها به خوبی نمایان می سازد، سنت وقف است. در طول تاریخ، ایجاد بناهای وقفی متعدد از قبیل حمام ها، مساجد، مدارس، حسینیه ها، خانه ها و آب انبارها نشانی از اهمیت موضوع این سنت در میان مردم مسلمان است که گاه هسته اصلی و مرکزی بسیاری شهرها را شکل داده است. یکی از نمونه های بارز تاثیر وقف در ایجاد و شکل گیری هسته اولیه شهر، بافت تاریخی بیرجند می باشد. در واقع علاوه بر عوامل مهم محیطی، سیاسی، وقف عامل مهم دیگری در شکل گیری شهر بیرجند بوده و ایجاد بناهای وقفی متعدد به عنوان هسته اصلی و مرکزی جهت رفع نیاز های اساسی مردم در اکثر محلات بافت تاریخی، نشانی از این امر است. یکی از بناهای وقفی این شهر، خانه موقوفی غلامرضا حسین جعفر است که تحت سنت وقف از دوره قاجاریه پایدار مانده است. این بنا از حیث معماری و هنر ساخت اثری منحصر بفرد است. این پژوهش که بر پایه مطالعات توصیفی- تحلیلی و با روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی صورت پذیرفته است، درصدد شناساندن این حسینیه و تزئینات معماری آن به همراه تحلیل اسناد وقفی موجود است و نقش وقف را در شکل گیری این بنا و پایداری آن بازگو می سازد

کلیدواژه ها:

وقف ، خانه ، غلامرضاحسین جعفر ، بیرجند ، قاجار