پیش بینی آماری سینوپتیکی وقوع ریزش باران در زمان کاشت و برداشت گندم دیم در شهرستان گنبدکاووس

چکیده در شهرستان گنبدکاووس که یکی از قطب های تولید گندم کشور بشمار می رود اصولا این محصول بصورت دیم کاشته می شود و کشاورزان برای انجام کشت منتظر می مانند تا اولین بارش مناسب، قبل از کاشت نازل شود و ذخیره آبی برای جوانه زنی و مراحل بعد از آن تا بارش بعدی فراهم گردد. بنابراین برای تنظیم تقویم زراعی کشاورزان نیازمند مطلع بودن از تاریخ های احتمالی چنین نزولات خواهند بود. همچنین در هنگام برداشت نیز عدم روزهای بدون باران و یا با باران بسیار کم اهمیت حیاتی دارد چرا که باعث نم کشیدن و زمینه ساز آفات خواهد بود. لذا هدف از این بررسی ارائه جداولی زمانی است که کشاورزان بتوانند، از آن بعنوان تقویم زراعی کاشت و برداشت استفاده نمایند. برای تهیه این جداول آمار بارندگیهای بیش از 5 میلی متر و کمتر از 1 میلی متر به ترتیب برای آغاز دوره های کاشت و برداشت از 9 ایستگاه مستقر در منطقه در طی یک دوره 15 ساله از سازمانهای ذی ربط اخذ گردید. سپس تاریخ روزهای بارانی در هر سال در زمان کاشت و داشت مشخص و به روز ژولیوسی تبدیل گردید. ارقام حاصل با توزیع های مختلف آماری برازش داده شد و بهترین توزیع انتخاب گردید. آنگاه تاریخ احتمالی وقوع ریزش های مورد نظر در ماههای آغازین فصل پائیز و ماههای آخرین فصل بهار محاسبه شد. برای سنجی 5 درصد از روزهای برآوردی بصورت تصادفی انتخاب گردید. میزان بارش این روزها از ایستگاههای مستقر در منطقه استخراج شد. همچنین اطلاعات سینوپتیکی 6 ساعت به 6 ساعته این روزها نیز از سه روز قبل از سایت c.d.cاخذ و نقشه های صحت ترازهای مختلف آن به کمک نرم افزار گرادس ترسیم شد منشاء سامانه ها، موجد بارش، مسیر و منابع رطوبتی آنها و همچنین چگونگی فرایندهای عامل ریزش باران در منطقه تحلیل گردید. نتایج نشان داد با استفاده از تاریخ و مقدار بارش های فرو ریخته شده در طی دوره های گذشته و به کمک قانون احتمالات با دقت بالایی می توان زمان وقوع، مقدار بارش ها و منشاء و مسیر سامانه های بارش زا را در ابتدا و انتهای فصل کشت محصول (گندم) برآورد نمود و براساس آن تقویم زراعی را تنظیم کرد.

کلیدواژه ها:

اولین بارش در زمان کاشت ، تحلیل آماری و سینوپتیکی ، تقویم زراعی ، گندم دیم و گنبدکاووس