جلوه هایی از ساختار مولکولی و کاربردهای پزشکی اسید هیالورونیک در انسان

اسید هیالورونیک (هیالورونین) ماده ای شفاف و شدیدا چسبنده است که از واحدهای تکراری دی ساکاریدی N_ استیل گلوکز آمین و D_ گلوکورونیک اسید تشکیل شده است. این ماده به عنوان نرم کننده در مایع سینویال مفاصل عمل نموده و یک ثبات ژله مانند به مایع عدسی چشم مهره داران می دهد. این ترکیب یک جزء ضروری ماتریکس خارج سلولی غضروف و تاندون ها بوده و به دلیل میانکش قوی با سایر اجزاء ماتریکس به قدرت کششی و الاستیسیته ی بافت نیز کمک می کند.یکی از موفق ترین کاربردهای اسید هیالورونیک استفاده از سدیم هیالورونات (NaHA) در درمان آرتروز مفاصل است. سدیم هیالورونات با توقف تخریب غضروف و رها سازی پروتئوگلیکان از ماتریکس خارج سلولی وتنظیم مایع مفصلی سبب کاهش میزان درد می گردد. همچنین مشخص شده است سدیم هیالورونات با تولید رادیکال های آزاد و کاهش تولید پروتئوگلیکان های القا شده با اینترلوکین I بر فعالیت های فیزیولوژیک سلول اثر نموده و از تولید پروستاگلندین E2 (PGE2) ممانعت می نماید. ثابت شده است که این ماده به عنوان ضربه گیر بافت های مفصلی نیز عمل نموده و استفاده از اسید هیالورونیک با وزن مولکولی بالا در معالجه ی آرتروز مفاصل موثرمی باشد.از دیگر کاربردهای اسید هیالورونیک، استفاده از این ماده در جراحی آب مروارید چشم است. آندوتلیوم، داخلی ترین لایه قرنیه چشم است؛ که اگر آسیب ببیند احتمال بازسازی آن کم است. در جراحی خارج کردن کاتاراکت از عدسی چشم (عمل جراحی آب مروارید) توسط امواج اولتراسونیک امکان آسیب به لایه ی آندوتلیال قرنیه وجود دارد. جهت جلوگیری از آسیب ناشی از امواج با فرکانس بالا از اسید هیالورونیک استفاده می شود. همچنین همکاری اسید هیالورونیک با گیرنده سطح سلول CD44 ارتباط نزدیکی با مهاجرت سلولی، تکثیر، تمایز و ریخت زایی دارد. مشاهده شده است که بیان اسید هیالورونیک و CD44 در بهبود زخم های اپی تلیال قرنیه نیز نقش دارد. در پژوهش حاضر پیرامون اسید هیالورونیک این مولکول از لحاظ ساختاری، کنش ها ومکانیسم های مولکولی به عنوان نمونه ای از هزاران مولکول بدن انسان مورد توجه قرار گرفته است .هدف از این تحقیق هدایت نمودن تحقیقات نظری و عملی در مباحث گلیکوبیولوژی در ابعاد مولکولی، به سمت حوزه ی آنتروپولوژی مولکولی می باشد. همچنین در پی پاسخ به این سوال هستیم که از نقطه نظر آنتروپولوژی مولکولی، تعداد و یا ترتیب قندهای سازنده این زنجیره پلی ساکاریدی (اسید هیالورونیک) می تواند در ایجاد تفاوت میان انسان ها نقش داشته باشد

کلیدواژه ها:

اسید هیالورونیک ، سدیم هیالورونات ، آرتروز مفصل ، آب مروارید