بررسی اثرات منفی توسعه حوزه های تامین آب شرب بر کیفیت منابع آب آنها (مطالعه موردی: حوزه آبریز رودخانه کرج)

پایان عصر توسعه منابع آب که در بسیاری از نقاط جهان تجربه می شود، به مفهوم ضرورت بهره برداری بهینه از منابع موجود به جای توسعه اندک منابع باقی مانده در برنامه ریزی های منابع آب است. این امر مستلزم رعایت شرایطی است که حفاظت شایسته از این منابع از آن جمله است. در استان تهران پهنه هایی که منابع آب سطحی را در بر دارند، علاوه برتامین آب شرب، به دلیل آب و هوای معتدل از پر رونق ترین عرصه های طبیعی برای فعالیت های گردشگری و تفریحی هستند. استفاده از این جاذبه های طبیعی در قالب کاربری های مسکونی، خدماتی و تفریحی بدون رعایت اصول توسعه پایدار، محیط زیست آنرا دچار مشکلات فراوان نموده است. در این شرایط مطالعه حوزه های آبریز استان جهت دستیابی به ابزارهای ساماندهی فعالیت های مدیریتی، اجرایی، و... با هدف حفاظت کمی و کیفی از منابع آب است. حوزه آبریز کرجیکی از مناطق با این ویژگی ها است که بخش عمده منابع آبی آن مصرف شرب داشته، دخل و تصرف در عرصه های طبیعی آن از جمله در محدوده های بستر و حریم رودخانه کیفیت منابع آب آن را تهدید می کند. بر این اساس شناسایی عوامل آلودگی و تدارک راهکار های مناسب جهت حفظ کیفیت منابع آب این رودخانه و کاهش تبعات سیاسی واجتماعی آن ضرورت مییابد. از جمله فعالیت های در این راستا مطالعات ساماندهی رودخانه کرج با تاکید بر مسائل کیفی آن است که تجربه آن در این مقاله به اشتراک گذاشته می شود. به این منظور مطالعه پتانسیل آلودگی ها در سه محوررسوبزایی و لغزش با هدف شناسایی پتانسیل آلاینده های فیزیکی رودخانه، تعیین نوع و میزان تغییرات کاربری اراضی حاشیه رودخانه جهت تعیین تاثیر آن بر کیفیت آب وتحلیل نمونه برداری های کیفی آب رودخانه با هدف تهیه نقشه های پهنه بندی آلودگی و تعیین بازه های نابسامان کیفی مورد بررسی قرار گرفت و ضمن مقایسه نتایج با استاندارد های ملییا بین المللی، وضعیت موجود منابع آب منطقه مطالعه ارزیابی گردید. نتایج این تحقیق نشان می دهد آب رودخانه کرج به جهت فیزیکی و شیمیایی در شرایط مطلوبی قرار دارد ولی از نظر میکروبی با توجه به شرایط نامطلوب کاربری ها در شرف تهدید می باشد که باید در روند تصفیه به آن توجه گردد.

کلیدواژه ها:

ساماندهی رودخانه ، پهنه بندی آلودگی ، کاربری اراضی ، حوزه آب شرب ، رودخانه کرج