بررسی کارایی عامل شیب مدل USLE در برآورد تلفات خاک با استفاده از باران سازآزمایشگاهی

فرسایش آبی خاک مهم ترین معضل در تخریب اراضی جهان بوده و به منزله تهدیدی جدی برای بقای بشر شناخته شده است. بنابراین ارزیابی و برآورد میزان فرسایش خاک امری مهم و ضروری برای توسعه روش های حفاظت از خاک در برنامه های مدیریت پایدار اراضی و منابع آبی به شمار می رود. این پژوهش با هدف بررسیکاراییعاملشیبمدلUSLEدر برآورد تلفات خاک روی خاک دیم زار در مناطق پیشکمر (استان گلستان)، سرارود (استان کرمانشاه)، کوهین (استان قزوین) و گچساران (استان کهکیلویه و بویراحمد)با استفاده از شبیه ساز باران آزمایشگاهی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری انجام شد.آزمایش های مورد نظر در این پژوهش، شامل 3 شیب 6، 12 و 25 درصد، با بارش 64 میلی متر در ساعت به مدت 30 دقیقه در دو تکرار انجام شد.پس از شروع آزمایش، نمونه رواناب حاوی رسوب در مدت آزمایش در ظرف هایی جمع آوری شد و به آزمایشگاه برای اندازه گیری میزان تلفات خاک ارسال شد. به علاوه وضعیت تشکیل شیار در سطح خاک پس از 30 دقیقه ثبت گردید. پس از تعیین متوسط تلفات خاک برای هر شیب، نسبت فرسایش سه تیمار به یکدیگر محاسبه و با نسبت متناظر برآوردی بر اساس فرمول عامل شیب مدل USLEمقایسه و تجزیه و تحلیل گردید.نتایج این پژوهش نشان داد که در خاک-های با فرسایش متوسط، نسبت های مشاهده ای و برآوردی نزدیک هستند. ولی در خاک های با فرسایش زیاد و کم اختلافات ممکن است زیاد باشد.

کلیدواژه ها:

کارایی ، عامل شیب ، تلفات خاک ، مدل USLE