اعتبار سنجی اصول و اقدامات مناسب فرایند جذب هییت علمی در دانشگاه های دولتی وزارت علوم: دیدگاه متخصصان

ویلیامز و هیل (2005) اهمیت یک مکانیزم دقیق را برای انتخاب اعضاء هییت علمی در این برهه زمانی که بسیاری از دانشگاه ها با محدودیت های مالی روبرو هستند، را حیاتی می دانند. آن ها بیان می کنند که درحالی که تقاضا برای استخدام در دستگاه های دولتی رو به فزونی داشته، در بسیاری موارد، متقاضیان اشتغال از فرآیندها ناراضی بوده، سازمان ها را به بی عدالتی و حاکمیت رابطه به جای ضابطه، کندکاری و غیره متهم می کنند (ویلیامز و هیل به نقل از جزنی، 1384).از جمله سازمان های بسیار حساس، که تعداد درخواست استخدام بالایی را به خود اختصاص داده، دانشگاه می باشد. آمار شرکت کنندگان در فراخوان های سراسری جذب هییت علمی مرکز جذب وزارت علوم، به خوبی این واقعیت را نشان می دهد، این مسیله در خصوص دانشگاه های بزرگ کلان شهرها بیشتر نمایان دارد، به نحوی که بر اساس برخی آمارها برای یک موقعیت جذب در یکی از دانشگاه های تهران، بیش از 200 درخواست ارایه شده است (مردانی، حکیم و خالقیان، 1392). حجم بالای درخواست ها و همچنین ضرورت جذب و نگهداری بهترین نیروها، نیاز به وجود فرآیند مناسب در جذب و استخدام را بیشتر مشخص می کند. در این خصوص متخصصان حوزه منابع انسانی، فرایند چهار مرحله ای جذب یا استخدام را بیان و تبیین کرده اند که شامل مراحل:1. برنامه ریزی نیروی انسانی 2. کارمندیابی (نیرویابی) ،3. انتخاب (گزینش) و 4. به کار گماری (انتصاب) می شود (جزنی، 1384)، (سعادت، 1382)، (حاجی کریمی و رنگریز، 1379)، (میرسپاسی، 1384)، (دسلر، 1386، ص 71) و (سید جوادین 1384).مبحث جذب هییت علمی در دانشگاه های دنیا، از سیر تاریخی تکاملی برخوردار است به نحوی که در آمریکا، در ابتدا (1840) کاملا ساده و فقط مبتنی بر سیاست های فردی اعضاء هییت علمی و با رعایت نظرات نمایندگان دولتی انجام می شد (استنک ، 1991) و این در حالی است که هم اکنون اکثر دانشگاه های آمریکا کتابچه هایی مفصل در خصوص نحوه استخدام خود ارایه کرده اند. شبکه اطلاع رسانی آموزشی اتحادیه اروپا نیز در تحقیق مفصل خود به مقایسه هفت بعد مهم در خصوص جذب هییت علمی در بین کشورهای اروپایی پرداخته است (شبکه اطلاع رسانی آموزشی اتحادیه اروپا ، 2008). محققان زیادی نیز در تحقیقات خود به بررسی این مقوله پرداخته اند، سایت های اکثر دانشگاه های مطرح دنیا نیز، روش های استخدام و به کارگیری خود را مطرح و متقاضیان را دعوت به همکاری کرده اند.در ایران، نیز تغییر و تحولات فراوانی در خصوص جذب هییت علمی، در چند دهه اخیر رخ داده است. در ابتدای تاسیس دانشگاه در ایران، هنوز قوانین و مقرراتی که بر اساس آن مدرسین برگزیده شوند وجود نداشت و معیار انتخاب افرادی که بتوانند در نهادهای آموزشی تدریس کنند بر اساس شناخت و شهرت آن ها به دانش و نیز وجود علاقه در خود آن ها، صورت می گرفته است (رحیمی، 1377). با گذر زمان و تاسیس وزارت معارف، عملا وظیفه استخدام استادان به عهده این وزارت گذارده شد (در سال 1313) و سپس با تصویب تفکیک دانشگاه ها از وزارت معارف در سال 1321، مسیله استخدام استادان به عهده خود دانشگاه ها گذاشته شد. در سال 1342 با تصویب هییت ممیزه برای دانشگاه ها، انتخاب استاد به این هییت واگذار شد و این روند تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت (رحیمی، 1377). بعد از انقلاب اسلامی قوانین و مقررات استخدامی دانشگاه تهران درباره کلیه دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی (اعم از دولتی و غیردولتی) اجرا شد (ابراهیمی، 1385). و نحوه پذیرش تا سال 1359 که انقلاب فرهنگی به وقوع پیوست به همین صورت باقی ماند.

کلیدواژه ها:

دانشگاه های دولتی وزارت علوم تحقیقات و فن آوری ، الگوی جذب اعضاء هییت علمی ، اعتباریابی الگو