اثرات تغییر اقلیم بر منابع آبی ایران

تغییر اقلیم یک پدیده پیچیده اتمسفری – اقیانوسی در مقیاس جهانی و در دراز مدت است. این تغییر به دلایل دگرگونی درونی در سامانه اقلیم ، تغییرات در بر هم کنش های مؤلفه های تشکیل دهنده سامانه آن، تغییرات ایجاد شده در نیروی خارجی مؤثر بر سامانه، تغییر در عوامل محیطی و فعالیت های انسانی است. اقلیم هر منطقه با توجه به میزان آب موجود در آن منطقه تعیین می شود. مقدار آب موجود به مقدار بارش باران و برف، مقدار رواناب و شدت تبخیر بستگی دارد. یکی از تأثیرات مهم گرم شدن زمین احتمالاً بر هیدرولوژی ومنابع آب است که تأثیر مهمی بر بسیاری از موضوعات اقتصادی، اجتماعی و محیطی خواهد داشت. پدیده تغییر آب و هوا موجب تکرار حوادث غیر مترقبه نظیر خشکسالی و سیل میگردد که بر منابع آبی تأثیر می گذارد. گرمایش زمین که به دنبال آن افزایش دما انتظار می رود، سبب افزایش رواناب حاصل از ذوب برف زمستانی و کاهش رواناب های بهاره می گردد. کاهش ذخایر برفی در کوهستان ها (به عنوان منابع ذخیره آب در فصول خشک سال) که میزان آورد رودخانه ها را در فصل خشک نسبت به وضعیت کنونی دچار تحولاتی خواهد کرد و سبب لزوم تجدید نظر در سیاست بهره برداری از مخازن سدها خواهد شد. به طور کلی اثرات پدیده تغییرات اقلیم و گرم شدن کره زمین بر منابع آب را می توان در تغییر مدت، شدت و زمان بارش، تغییر در میزان تبخیر و تعرق در مناطق مختلف کره زمین، تغییر در حجم، زمان و مدت و چندین عامل دیگر جستجو کرد که در این مقاله به بررسی این فاکتورها و تأثیر آن ها بر منابع آبی ایران پرداخته شده است. به علاوه در این مقاله راه های مختلف بررسی تغییر اقلیم از جنبه نرم افزاری و نیز معادله بیلان در شرایط موجود بررسی شده است. در این تحلیل ها از نتایجحاصل از مدل Magic استفاده شده است. در نهایت راهکارهایی به منظور بهبود مدیریت منابع آب در شرایط گرمایش زمین و پدیده تغییر اقلیم ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، منابع آب ، گرمایش زمین ، مدل magic ، معادله بیلان