پیش بینی تغییرات جمعیتی تعداد دانش آموزان در مقاطع تحصیلی مختلف با استفاده از مدل های سری زمانی مطالعه موردی: شهرستان ارومیه

آگاهی از شمار، ترکیب سنی و جنسی، توزیع جغرافیایی، وضع اشتغال و بیکاری، سواد و سایر اطلاعات مرتبط با جمعیت همراه با سایر متغیرهای اقتصادی- اجتماعی از قبیل تولیدات، تجارت، توزیع درآمدها، آموزش و ... پایه و بنیان هرگونه برنامه ریزی اقتصادی-اجتماعی را تشکیل میدهد؛ چرا که پیش بینی نیازمندیهای اولیه هر جامعه از قبیل غذا، پوشاک، مسکن، بهداشت، تعلیم و تربیت، اشتغال و ... برمبنای آمارهای جمعیتی استوار بوده و از اینجاست که موضوع پیش بینی جمعیت و آگاهی از شمار و ترکیب سنی و جنسی آن در آینده اهمیت مییابد، زیرا طراحان و دستاندرکاران برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی را از توجه به روابط متقابل موجود میان متغیرهای موثر در تحول اقتصادی و اجتماعی گریزی نیست و به جرات میتوان گفت مهمترین متغیری که در برنامه ریزی بهعنوان مبنای محاسبات در نظر گرفته میشود جمعیت و دگرگونی آن در گذشته و حال و پیش بینی تحولات آن در آینده میباشد. با توجه به اهمیت پیش بینی متغیرهای جمعیتی، در این مطالعه تعداد دانش اموزان در مقاطع تحصیلی پیش دبستان، دبستان، راهنمایی و متوسطه نظری شهرستان ارومیه با استفاده از مدلهای سری زمانی پیش بینی گردید. بدین منظور از داده های 43 ساله 0431) تا (0434 تعداد دانش آموزان ثبت شده توسط اداره آموزش و پرورش شهرستان مذکور استفاده گردید. بررسی اولیه داده ها نشانگر ان بود که برای انجام مراحل مدلسازی می بایست نرمال سازی گردد. پس از نرمال سازی داده ها و حذف روند، مدلهای خانواده آرما به داده های مورد بررسی در مقاطع تحصیلی مختلف برازش داده شد. نتایج حاصله نشان داد که مدل AR(1) با داشتن کمترین مقدار معیار آکایکه در هر چهار مقطع تحصیلی مناسب ترین مدل برای پیش بینی است. پس از برازش و انجام آزمون نکویی برازش، پیش بینی تعداد دانش آموزان در مقاطع تحصیلی مختلف صورت گرفت. نتایج حاکی از آن است که به طور کلی در شش سال آینده با کاهش تعداد دانش آموزان در مقاطع تحصیلی مختلف روبه رو خواهیم بود. همچنین نتایج این تحقیق کارایی مدلهای سری زمانی را در پیش بینی تغییرات جمعیتی مورد تایید قرار میدهد.

کلیدواژه ها:

سری زمانی ، دانش آموزان ، تغییرات جمعیتی