به کارگیری تکنیک های MCDM و آنالیز فضایی با رویکرد اولویت بندی منشاهای گردوغبار جهت عملیات مهار و احیاء (مطالعه موردی: استان خوزستان)

منشاهای گردوغبار داخلی استان خوزستان با مساحتی حدود 350٬000 هکتار شناسایی شده اند. با توجه به مساحت زیاد این کانون ها، فرایند مهار و احیا ، نیازمند هزینه و زمان زیادی است. لذا اولویت بندی منشاهای مذکور جهت عملیات مهار، امری اجتناب ناپذیر می باشد. در این راستا هدف مطالعه حاضر اولویت بندی منشاهای تولید گردوغبار در این استان با استفاده از مدل های فازی تاپسیس و تکنیک های آنالیز فضایی است. برای این منظور پنج معیار تراکم جمعیت - فاصله، مساحت کانون، ژیوشیمی، دانه بندی و گلباد در نظر گرفته شده است. در جمع آوری اطلاعات از سازمان های مربوطه جهت تهیه لایحه ژیوشیمی دانه بندی ذرات خاک 90 روز کار صحرایی و برداشت 345 نمونه انجام شد. در مراحل بعدی وزن و اهمیت نسبی هر کدام از معیارها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتب و بازی به دست آمده است. سپس با به کارگیری مدل فازی تاپسیس اولویت بندی کانون های تولید گردوغبار انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد که کانون جنوب - جنوب شهر اهواز اولویت اول به کانون شرق - جنوب شرق هندیجان اولویت آخر می باشد. صحت این نتایج را در ارتباط با اولویت اول می توان با توجه به مساحت زیاد منشا اوباما حداکثر تاثیرپذیری از بادهای شدید جنوبی در فصول سرد و نزدیکی به شهر 1/2 میلیون نفری اهواز تایید کرد. علاوه بر این محدوده 40٬000 هکتاری ساقط و فانی در دست احتیاط مورد تایید کمیته ملی مبارزه با گردوغبار بود در این کانون واقع شده است.

کلیدواژه ها:

اولویت بندی منشاهای گردوغبار ، طوفان های گردوغبار ، فازی تاپسیس ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، استان خوزستان