تولید فضای شهری در دیالکتیک سه گانه ی لفور و پارادایم شهریت مامفورد با تحلیل اقتصاد رانتی شهرهای ایران

از آنجایی که فضاهای شهری تجلی اندیشه و دیدگاه های بشری است لذا گفتمانهای مختلف نمودهای مختلفی در فضاهای شهری خواهد داشت .گفتما نهایی مانند تولید فضا و باز تولید فضا طی چند دهه است که در ادبیات شهری کشورهای مختلف دنیا مورد توجه قرار گرفته است.تولید فضای شهری، مفهومی پیچیده و چند وجهی است که رویکردها و تفاسیر گوناگونی در مورد آن مطرح شده و محوریترین آن، تریالکتیک لفور است. لفور تولید فضا را با زمان و سیاست پیوند میدهد بطوریکه تولید فضای سرمایهداری را چرخه دوم انباشت سرمایه میداند و جهت تبیین مفهوم فضا به تشریح فضای پیدا و پنهان میپردازد و فرایند اجتماعی تولید فضا را در سه بخش، روال فضایی، بازنمودهای فضایی و فضاهای بازنمودی تحلیل مینماید. بدین ترتیب فضا را محصول اجتماعی میداند که ناشی از روابط انسانها با هم میباشد؛ اما ممفورد در تشریح شهر و تولید فضا، شهر را در دو بعد هسته و پوسته، یا ظرف و مظروف بررسی میکند که در بعد فیزیک یا هسته، شهر محل استقرار آدمی برای رفع نیازهای اوست و مظروف را پویایی، تحول و تغییر شکل جامعه مدنی میداند. در تشریح پوسته یا مظروف معتقد است فضای شهری آنقدر باید انعطاف داشته باشد که بتواندکنش ها و واکنشهای جامعه را برتابد و به پرورش مدنیت کمک نماید. در واقع شهر را یک سازمان اقتصادی میداند که عرصه ای برای کنشهای اجتماعی و نمادهای زیباشناختی جمعی است. تغییر ساختار فضایی و تولید فضای رانتی الگوی شهرهای ایران را متحول نموده است و باعث تغییر اندازه و مساحت در شهر و ترکیب فضاها در اراضی داخل و خارج از محدوده حریم شهرها شده است. که این پژوهش درصدد است زوایای مختلف و قلمروتولید فضای حاصل از اقتصاد رانتی را بر شهرهای ایران روشن سازد.

کلیدواژه ها:

تولید فضا ، دیالکتیک سه گانه ، روال فضایی ، فضاهای بازنمودی