اقتصاد دانش محور و نقش دانشگاه و فرایندهای اساسی نظام علم در آن

اقتصاد دانش محور به طور مستقیم مبتنی بر تحصیل، تولید، توزیع و به کارگیری دانش در تمامی فعالیت های اقتصادی است. در حال حاضر دستیابی به اقتصاد دانش محور از الزامات همه کشورها در دنیاست. در اقتصاد کشاورزی زمین، نیروی کار و منابع طبیعی و در اقتصاد صنعتی سرمایه ، ماشینآلات و مدیریت عوامل موثر بر تولید عامل اصلی رشد محسوب می شوند، ولی در اقتصاد دانش محور علم، فناوری، نوآوری و کارآفرینی عوامل موثر بر رشد اقتصادی قلمداد می شو ند . از این رو در نظریه های جدید، رشد اقتصادی دانش به عنوان نوعی متغیر برون زا در اقتصاد به شمار نمی رود، بلکه بخش اصلی و کلیدی نظام اقتصادی محسوب می شود. در اقتصاد دانش محور، دانش به عنوان اصلی ترین نوع سرمایه تلقی می شود و رشد اقتصادی ریشه در انباشت دانش دارد، زیرا انباشت دانش منشا فناوری، نوآوری و کارآفرینی است. بر این اساس، تشکیل نظامهای نوآوری ملی،که مرکب از روابط میان صنعت،دولت و مراکز علمی به منظور توسعه علم و فناوری است،عامل تعیین کننده مهمی در اقتصاد دانش محور به شمار می رود .در این مقاله ابتدا به بررسی تعریف انواع دانش و اقتصاد دانش محور پرداخته می شود و سپس فرآیندهای اساسی در اقتصاد دانش محور مورد بررسی قرار می گیرد، در ادامه با طرح مزایا و معایب اقتصاد دانش محور و عوامل موثر بر آن و چالش های عمده اقتصاد مبتنی بر دانایی در ایران سعی گردیده تا سطح اقتصاد دانش محور در ایران مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت راهکارها و پیشنهادهایی برای تحقق اقتصاد دانش محور در کشور ارایه گردیده است.

کلیدواژه ها:

دانش ، اقتصاد دانش محور ، دانشگاه ، فرایندهای اساسی نظام علم