بازتاب شاخص های هویت ملی در کتاب ادبیات فارسی پایه هفتم و هشتم دوره اول متوسطه

هدف از پژوهش حاضر بررسی بازتاب شاخص های هویت ملی در کتاب ادبیات فارسی پایه هفتم و هشتم دوره اول متوسطه بوده است. بدین منظور با بهره گیری از روش کمی و از نوع تحلیل محتوا، تمامی تصاویر، محتوا، تمرینات و پرسش ها مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش را کتاب ادبیات فارسی پایه هفتم دوره اول متوسطه در سال 1393 که در مجموع مشتمل بر یک جلد و 17 درس و 192 صفحه و کتاب ادبیات فارسی پایه هشتم دوره اول متوسطه در سال 1393 که در مجموع مشتمل بر یک جلد و 17 درس و 152 صفحه می باشند، تشکیل می دهد. حجم نمونه برابر با جامعه پژوهش بوده است و داده های پژوهش از طریق ابزار چک لیست وارسی تحلیل محتوا جمع آوری شده و اطلاعات جمع آوری شده به کمک شاخص های آمار توصیفی مانند توزیع فراوانی، نمودار و درصد تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، آموزش هویت ملی در کتاب درسی مورد نظر ناقص و گذرا بوده، و در محتوا، تصاویر و پرسش ها و تمرینات این کتاب ها به شاخص های هویت ملی توجه متعادل و متوازنی نشده است. و در مجموع محتوا، تصاویر و پرسش های کتاب ادبیات فارسی پایه هفتم و هشتم دوره اول متوسطه، بیشترین فراوانی به ترتیب به آثار ماندگار (19/61 درصد)، مفاخر ادبی (13/14 درصد )، اسطوره های ملی و مذهبی (8/83 درصد)، اسامی معصومین (8/18 درصد ) و شخصیت های سیاسی اثرگذار (5/38 درصد ) و کمترین فراوانی به مذهب، سرود ملی، واحد پول رایج، انواع مرزها، دریاها، رودها و جشن های محلی ( صفر درصد) اختصاص دارد. از آنجا که پس از خانواده، نهاد آموزش و پرورش در شکل گیری شخصیت دانش آموزان نقش اصلی دارد و کتاب های درسی، محور کار مدارس می باشد، لازم است برای تکوین هویت ملی دانش آموزان در این کتاب ها، به شاخص های هویت ملی بیشتر توجه شود.

کلیدواژه ها:

هویت ملی ، شاخص ، کتاب های درسی ، دوره متوسطه اول