ساخت، پایاسازی و اعتباریابی آزمون هویت ملی و اجتماعی

مطالعه حاضر با هدف ساخت، پایاسازی و اعتباریابی آزمون هویت ملی و اجتماعی انجام شده است. به منظور رسیدن به این هدف، پرسشنامهای بر اساس ادبیات نظری و پرسشنامههای موجود در زمینه هویت ملی و اجتماعی تهیه شد. در این مطالعه، هویت اجتماعی خود از 3 بخش هویت قومی، هویت دینی و هویت مدرن تشکیل شده است. لذا این آزمون خود از 4 خرده آزمون شکل گرفته است. ابتدا برای هر خرده آزمون مولفههاو سپس سوالات ذیربط آنها تدوین گردید. توضیح آنکه برای هر مولفه 2 سوال طرح گردید؛ لذا پرسشنامه حاصله دارای 302 سوال شد. به جهت کثرت سوالات، اجرای یکجای این پرسشنامه حجیم ممکن نبود. بنابراین سوالات هویت ملی (90 سوال) و هویت قومی (68 سوال) در یک پرسشنامه 158 سوالی و سوالات هویت دینی (72 سوال) و هویت مدرن (72 سوال) در پرسشنامه دیگری با 144 سوال تنظیم گردید. دو پرسشنامه در اجرای مقدماتی روی نمونهای 69 نفری از دانشجویان دانشگاههای تهران اجرا شد. بعد از اجرای مقدماتی، با استفاده از روش تحلیل گویهها (ضریب تمیز و روش لوپ)، از پرسشنامه اول (158 سوال ی)، 80 گویه حذف و 78 گویه به عنوان سوال مناسب ترباقیماند. از 144 گویه پرسشنامه دوم نیز 81 گویه حذف و 63 گویه مناسب تر باقی ماند. بنابراین از 302 گویه، جمعا 161 گویه حذف گردید. ضریب آلفای پرسشنامه اول ( 158 سوالی) بعد از تحلیل سوالات 978/0 میباشد. در پرسشنامه دوم (144 سوال ی)، ضریب آلفا بعد از حذف گویههای نامناسب 957/0 میباشد. از جمع بست 78 سوال مناسب پرسشنامه اول و 63 سوال مناسب پرسشنامه دوم، پرسشنامهای 141 گویهای شکل گرفت که ضریب آلفای آن 965/0 میباشد. این پرسشنامه در اجرای اصلی روی نمونهای مرکب از 410 دانشجوی دانشگاههای شهر تهران به اجرا درآمد. در این مرحله، برای تحلیل آزمون، از روش تحلیل عاملی استفاده گردید. برای تحلیل عاملی، از روش روایی سازه استفاده شد. طی فرایند تحلیل عاملی جمعا 31 عامل شناسایی گردید که 13 عامل آن قابل نامگذاری بودند. در خرده آزمون هویت ملی 10 عامل شناسایی شد که 5 عامل آن قابل نامگذاری بود. در هویت ملی 9 عامل شناسایی شد که 3 عامل آن قابل نامگذاری بود. در هویت دینی 4 عامل شناسایی شد که 2 عامل آن قابل نامگذاری بود. در هویت مدرن نیز 8 عامل شناسایی شد که 2 عامل آن معنیپذیر بودند. با در نظر گرفتن نتایج این پژوهش، میتوان گفت که این پرسشنامه از پایایی و روایی (اعتبار) م ناسبی برخوردار است و عوامل بهدست آمده از روش تحلیل عاملی میتوانند هویت ملی و اجتماعی دانشجویان را به گونه مناسب اندازهگیری کنند.

کلیدواژه ها:

هویت ملی ، هویت اجتماعی ، هویت قومی ، هویت دینی ، هویت مدرن ، پایاسازی ، اعتباریابی (رواسازی)