سیر تحولات شکلی معماری بازارهای ایرانی از دوره ی قاجار تاکنون (از بازار سنتی دیروز تا مراکز تجاری امروز، نمونه موردی: بازارهای تهران)

پژوهش حاضر تحولات شکلی معماری حاکم بر بازارهای دوره ی قاجار تا دوره ی معاصر را مورد بررسی قرار می دهد تا به این مسیله پرداخته شود که مسیری که بازارها در سه دوره ی تاریخی قاجار، پهلوی (اول و دوم) و معاصر گذرانده اند از لحاظ تحولات شکلی چگونه بوده است و تفاوت های شگرفی که از زمان قاجار تاکنون در تعریف بازار و شکل ظاهری آن به وجود آمده و چگونگی رسیدن به مراکز تجارری در شکل و شمایل امروزی به چه دلایل عمده ای صورت گرفته است. بازارهایی که به عنوان قلب تپنده در گستره ی وسیعی از شهر قرار می گرفتند که تنها ویژه ی خرید و فروش کالا نبوده و بسیاری از جشن های سیاسی و اجتماعی از آنها برخاسته می شد، امروزه به مراکز تجاری پراکنده در سطح شهر با تعداد طبقات بالا تبدیل شده اند. علت این دگرگونی را می توان گسترش روزافزون شهر نشینی و بالا رفتن فوق العاده ارزش زمین و فضای مورد استفاده دانست. یکی دیگر از موضوعات مهم در تحولات شکلی ایجاد شده در طول این چهار دوره کاهش محسوس اهمیت سیرکولاسیون و نظام توده و فضا از بازارهای سنتی تا مراکز تجاری دوره ی پهلوی و معاصر است.

کلیدواژه ها:

تحولات شکلی معماری ، بازار ، مراکز تجاری ، قاجار ، پهلوی ، دوران معاصر