غلو درقرآن ازنگاهی دیگر

مفهوم شناسى غلو در لسان العرب آمده است: اصل الغلاء، الارتفاع و مجاوزه القدر فى کل شىء و غلا فى الدین و الامر یغلوا غلو :جاوزالحد 1 و نیز گفته مىشود: غلا السعر و غیره غلوا وغلاء زاد و ارتفع و جاوز الحد فهو غال و غلى 2 بدین ترتیب غلو یعنى خروج هر چیز از حد و مرز و اندازه آن، پیش فرض این معنا آناست که هر چیز قدر اندازهاى دارد که با آن قدر و اندازه از غیر خود شناخته مىشود؛ به گونهاى که تقدیر و اندازهگیرى جدا از آفرینش آفریدهها نیست.3 حال که هر چیز اندازه خود را دارد، پس حق باورى و باور حق آن است که انسان هر شىء را در حد و مرز خود محدود بداند و همین که چیزى را از حدود خود خارج کند، خروج از حق تلقى مىشود و چون عدل به وضع کل شىء موضعه تعریف شده است، غلو نوعى ظلم هم به حساب مىآید.4 زیرا غلو اخراج یک چیز از حد خود است و حد هر چیز جایگاه آن است. همان گونه که راغب در مفردات آورده است: الظلم عند اهل اللغه و کثیر من العلماء وضع الشىء فى غیر موضعه 5 ظلم نزد اهل لغت و بسیارى از علماء قرار دادن شى در غیر موضع آن است. بدین ترتیب نسبت بین ظلم و غلو نسبت عموم و خصوص مطلق است؛ یعنى هر ظلمى غلو نیست ولى هر غلوى ظلم است. زیرا ممکن است چیزى از جایگاه خود خارج شود و در جایگاه فروتر قرار گیرد، در این صورت ظلم است ولى غلو نیست و غلو ظلمى است که چیزى از جایگاه خود خارج شده و در جایگاهى فراتر قرار گرفته باشد.