بررسی پتانسیل فرسایش و رسوب در حوضه آبخیز بدرانلو با مدل EPM

فرسایش خاک از مشکلات زیست محیطی موجود در استان خراسان شمالی و حوضه آبخیز بدرانلو است. بررسی هانشان می دهد که، سالانه حدود 461574 تن خاک از اراضی حاصلخیز لسی حوضه بدرانلو فرسایش می یابد که منجر بهکاهش حاصلخیزی خاک و انباشت رسوبات شده و رسوبات حاصل از فرسایش موجب کاهش عمر مفید سدها و سازه هایآبی بخش پایاب حوضه می شود. در این تحقیق که با هدف ارزیابی کمی فرسایش آبی در حوضه بدرانلو انجام شده، ازروش تجربی پتانسیل فرسایش (EPM) استفاده شده است. در تحقیق حاضر ضمن ارزیابی کمی فرسایش آبی خاک مقدار رسوب ویژه برای زیرحوضه ها و کل حوضه آبخیز بدرانلو در نرم افزار ILWIS3.3 محاسبه و نقشه مقدار رسوب ویژه حوضه (GSp)تهیه شد. ضمن تحلیل فرسایش زمین شناسی و فرسایش تشدیدی، در آنالیز آماری و بررسی نقش عوامل توپوگرافی در شدت فرسایش خاک، از روش ANOVA در نرم افزار SPSS، استفاده شد. نتایج بدست آمدهوضعیت نگرا ن کننده ناپایداری بوم شناختی در سطح حوضه را گوشزد نموده به گونه ای که میانگین سالانه فرسایش آبیخاک در حوضه حدود 23/73 تن در هکتار می باشد. در بین زیرحوضه ها، زیرحوضه شماره 4 واقع در مرکز حوضه با سالانه حدود 63/89 در هکتار از بیشترین میزان فرسایش خاک برخوردار است. فرسایش شیاری و تودهای، فرسایش آبی متداول در سطح حوضه می باشد. علاوه بر شرایط لیتولوژی و تغییر کاربری اراضی، در بین عوامل توپوگرافی شیب و جهت شیب با توجه به همبستگی زیاد، بیشترین تاثیر را در شدت فرسایش خاک حوضه دارند.

کلیدواژه ها:

فرسایش آبی ، خاک ، حوضه بدرانلو ، توپوگرافی ، مدل EPM