یکپارچه سازی برنامه ریزی شهری در برابر زلزله با رویکرد مدیریت بحران در کلان شهرها مشهد

بلایای طبیعی به اشکال گوناگون بر اجرای سیستم های شهری و منطقه ای تاثیر می گذارند. مشکلات ناشی از تغییرات زیست محیطی غیرقابل پیش بینی و ناشی از ناکارآمدی برنامه ریزی استراتژیک حاصل می شود. اهمیت جلوگیری از آن، الزام استفاده از روش مناسب برای حل مشکلات را دو چندان می کند. فرآیند مدیریت بحران و برنامه ریزی شهری در مقیاس کلان شهری متفاوت از سایر سطوح شهر می باشد که ناشی از برخی دلایل شامل: الف) اهمیت پاسخگویی به موضوع در همه ابعاد برای حل بحران، ب)واکنش ذینفعان مختلف در موقعیت های بحرانی ج) مشکلات مبهمی که سیستم های برنامه ریزی و مدیریت مجبور به مقابله با آن ها هستند. برنامه ریزی یکپارچه هر دو جنبه محتوا و عملکردی شامل برنامه ریزی کلان یکپارچه و استراتژی های مدیریت بحران را شامل می شود و موجب یکپارچگی در فضاهای شهری و اقدامات مدیریت بحران می شوند. شهر مشهد با بیش از 3 میلیون ساکن در محدوده شهر و بیش از 6 میلیون در خراسان رضوی در پهنه حادثه خیز، عمدتا در معرض خطر زلزله قرار دارد. مطالعات دوره بازگشت زلزله ها زمین لرزه ای به بزرگی 6 تا 7 ریشتر در آینده را تخمین می زند. ایجاد یکپارچگی در برنامه ریزی و سیستم مدیریت بحران یک اولویت حیاتی در سیاست گذاری در کلان شهر مشهد می باشد. بر این اساس، این مقاله هدفی دوگانه اتخاذ می کند که عبارت اند از : 1- تحلیل وضع موجود مشهد از نظر مشهد از نظر اصول مدیریت بحران و ضوابط برنامه ریزی شهری ، 2- پیش بینی راه استفاده از یکپارچه سازی دو ناحیه موازی اما بسیار مرتبط با برنامه ریزی شهری و مدیریت بحران. برای نیل به اهداف از اسناد کتابخانه ای با روش های کمی و کیفی و مدل SWOT استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که در کلان شهر مشهد عدم ارتباط مناسب فرایند برنامه ریزی با مدیریت بحران ناشی از نبود نقشه و برنامه های با مقیاس، فقدان اطلاعات آسیب پذیری و چارچوب قانونی عدم هماهنگی را ناشی شده است.

کلیدواژه ها:

یکپارچه سازی ، مدیریت بحران ، برنامه ریزی شهری ، کلان شهر مشهد