عدالت و شایسته سالاری از دیدگاه قرآن ونهج البلاغه

عدالت یکی از نخستین آرزوها و تکاپوهای بشری برای رسیدن به جامعه مطلوب بوده است و یکی از امور ضروری در حکومت ها و سازمان ها، انتخاب افراد شایسته برای مسیولیت هاست. شایسته سالاری، یعنی قرار دادن افراد در پست ها و مسیولیت ها براساس مهارت ها و توانایی های آنان، به گونه ای که بهره وری را در سازمان افزایش دهد. نهادینه شدن شایسته سالاری در سازمان ها موجب کاهش فساد اداری و گسترش عدالت اجتماعی می شود . امروزه در مدیریت معیارهایی برای شایسته سالاری وجود دارد که تکیه اصلی آنها بر مهارت و تخصص است. این مهارتها می تواند مهارت های فنی، انسانی، مدیریتی و... باشد. یکی از واقعیت های انکار ناشدنی تاریخ زندگی بشر و مفاهیم اساسی فلسفه تاریخ و سیاست بیانگر این است که بی عدالتی زمینه های افول و زوال تمدنها را فراهم می سازد. عدالت نیز ریشه در توحید دارد و احقاق عدالت جز در راستای توحید، هدف انبیاء الهی نبوده است. اینجاست که می توان ریشه و پایه اساسی شایسته سالاری در اسلام و در مدیریت اسلامی را استخراج نمود. با درنگی در اندیشه ها ی سیاسی اجتماعی اسلام، و با واکاوی آموزه ها ی تعالی بخش اسلامی به خوبی می توان جایگاه شایسته سالاری را استخراج کرد. عدالت، به عنوان اساسی ترین اصل دینی، همان شایسته سالاری است؛ چراکه با تحقق عدالت اسلامی، اصل استقرار هر چیزی در جای خود، محقق می شود. مسیولیت اداره هر کاری، از بالاترین امور، که منصب رهبری مردمان است تا پایین ترین امور، باید براساس شایستگی باشد. چنانچه این اصل مهم زیر پا گذاشته شود، شیرازه امور از هم می پاشد و هیچ کاری به مقصد نمی رسد.

کلیدواژه ها:

شایسته سالاری ، عدالت ، عدالت اجتماعی ، مدیریت اسلامی ، اسلام