نگاهی نو به فرونشست زمین در دشت رفسنجان در اثر بهره برداری از آب زیرزمینی

فرونشست زمین در نتیجه عوامل مختلفی از جمله زلزله، حرکات تکتونیکی، ریزش حفرات زیرزمینی و فعالیت های بشری صورت میگیرد. در مورد فعالیت های بشری میتوان به پمپاژ روزافزون آب زیرزمینی در نتیجه توسعه شهرها، صنایع و کشاورزی اشاره کرد. فرونشست سطح زمین ممکن است در نتیجه ترکیبی از عوامل فوق صورت گیرد، ولی بعنوان یک قاعده باید در نظر داشت که وقوع هر نوع فرونشست در نتیجه یک عامل خاص میباشد. برداشت بیش از حد از آبهای زیرزمینی یکی از مهمترین عوامل فرونشست سطح زمین است که باعث ایجاد خسارات اقتصادی زیادی از قبیل تخریب ساختمانها، پلها، تونلها، جادهها، راه آهن، لوله های آب، نفت و گاز می شود. در این مقاله ابتدا فرونشست سطح زمین، عوامل موثر بر آن، مکانیزم، پیامدها، روشهای اندازه گیری، راههای جلوگیری و متوقف ساختن آن بررسی می شود. سپس فرونشست سطح زمین در دشت رفسنجان مورد بررسی قرار گرفته می گیرد. بر اساس نتایج حاصله مهمترین دلیل فرونشست زمین در این دشت افت سطح آب زیرزمینی می باشد اما نقش عوامل تکتونیکی را نمی توان نادیده گرفت.

کلیدواژه ها:

فرونشست ، آب زیرزمینی ، دشت رفسنجان