مخاطرات استفاده از نانو ذرات روی به عنوان مکمل غذایی در فرآورده های غذایی و دامپزشکی

روی از جمله عناصر ضروری بدن به شمار میرود که نقش حیاتی در بدن موجودات زنده ایفا میکند. کمبود روی در بدن عوارضمتعددی را ایجاد می کند. روی در اشکال و ترکیبات مختلف دارویی و بصورت مکمل در فرآورده های دارویی و غذایی مورد استفاده قرار گرفته است. نانو ذرات روی از فرم های جدید این فلز می باشد که در محصولات ارایشی - بهداشتی و خوراک دام استفاده شده است. این مطالعه به منظور بررسی اثرات سایزها و دوزهای مختلف نانو ذرات روی بر سیستم دفاعی انتی اکسیدانی در رت انجام شده است. نانو ذرات روی در سایزهای 10، 20 و 30 نانومتری و در دوزهای 3، 10 و 100 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به روش خوراکی و توسط گاواژ به مدت 28 روز به 9 گروه (شامل 5 سر رت در هر گروه) تجویز شد. به یک گروه مکمل روی معمولی با دوز 100 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن تجویز شده و یک گروه بعنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. سپس از نمونه خون، میزان فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز، ظرفیت آنتی اکسیدانی تام پلاسما و TBARS به عنوان بیومار کرهای استرسی اکسیداتیو در سرم اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تجویز نانو ذرات روی باعث القای فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز (p≤0.05) و نیز افزایش TBARS (p≤0.05) می شود. همچنین میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی تام پلاسما در گروه های دریافت دارنده نانو ذرات کاهش معناداری (p≤0.001) را نشان داد. با توجه به القای اثرات اکسیداتیو نانو روی در سایزهای 10 تا 30 نانومتری استفاده از آن در مکمل های غذایی و خوراک دام به علت امکان ورود آن به چرخه غذایی انسان مخاطرات آن باید مورد توجه قرار گیرد و هشدارهای لازم در مورد آن داده شود.

کلیدواژه ها:

روی ، نانو روی ، آنتی اکسیدانی ، TBARS ، رت