مولفه های مقاومت جریان در بازههای پله-گوداب واقع در رودخانه های کوهستانی (با مطالعه موردی روی رودخانه امامه)

بستر رودخانه های پله - گوداب به لحاظ وضعیت توپوگرافی و شیب تند مسیر، طوری با شرایط جریان سازگاری یافته است که انرژی آب را در طول رودخانه مستهلک می کند. بستر این نوع رودخانه ها به مانند رودخانه های مئاندری دارای نوسان می باشند. ولی از آنجایی که جنس سواحل رودخانه در مناطق کوهستانی عمدتا سنگی است و فرسایش در این نواحی کمتر است لذا نوسان بستر این بازه ها در امتداد عمودی صورت می گیرد. مقاومت جریان برای بازه های پله - گوداب علاوه بر دارا بودن پارامترهای دخیل در مقاومت جریان که در رودخانه های غیر پلکانی دیده می شود، بستگی به مقاومت ریزشی در محل پله دارد. زمانی که جریان از روی تاج پله به درون گوداب پای پله سقوط می کند جهش هیدرولیکی سبب کاهش سهم عمده ای از انرژی آب می شود. در این مقاله سعی گردیده است تا سهم پله ها در مقاومت جریان برای جریانهای سیلابی، کم آبی و متوسط مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور بازه مورد مطالعه به گونه ای انتخاب گردید تا عمده مقاومت ناشی از وجود پله برای سه جریان متوسط، سیلابی و کم آبی به ترتیب 76، 70/6 و 40/2 درصد مقاومت کل به دست آمد.

کلیدواژه ها:

بازه پله - گوداب ، مقاومت ریزشی ، رودخانه امامه