بررسی چگونگی و روند شکل گیری نقوش هندسی درمعماری اسلامی و ارتباط آن باهندسه فراکتال

هنرمند مسلمان درهمه چیز، مرکز را می بیند و اندیشه ی مرکزگرا دارد. وحدت رمز هستی و رمز وجود است. برای معماری سنتی الگوهای هندسی مانند صورت های کثرت در وحدت هستند او برای بیان کثرت در وحدت از نقوش هندسی در آثار استفاده می کند. بیشتر نقوش هندسی موجود در هنر معماری اسلامی، براساس تکرار نقش مایه های شش ضلعی و مربع شکل در کنار هم ایجاد می شوند. با شبکه بندی کل سطح یک گنبد یا دیوار و تکرار نقش مایه ای واحد درون هریک از واحدهای آن ( گره چینی )، میتوان ترکیبی پیجیده و باشکوه ایجاد کرد. شکل گیری هر نقش هندسی با یک دایره کامل آغاز می شود، سپس طراح با اضافه کردن چند دایره ی دیگر در اندازه های مختلف وتلاقی آنها با یکدیگر و نهایتاً، اتصال نقاط تقاطع دوایر و خطوط، طرح نهایی و گروهی راتعیین می کند که به آن تعلق می گیرد. با بررسی روند شکل گیری نقوش در معماری اسلامی و چگونگی خلق آن، ویژگی هایی پدیدار می شود که شباهت های بسیاری با هندسه فراکتالی دارد. هندسه فراکتال در نتیجه بررسی های آقای مندلبروت درسال 1957 ایجاد شد در حالی که ردپای آنرا صدها سال پیشتر می شد در معماری سنتی سایر نقاط جهان بخصوص معماری اسلامی مشاهده نمود. شکل گیری نقوش هندسی از خطوط و اشکال ابتدایی و ساده، تکرار و در کنار هم قرار گرفتن آنها و خود مشابه بودن نقوش، همگی زیبایی و هماهنگی به وجود می آورد که اشاره دارد به یک نظم هندسی بالاتر و قوی تر که همان نظم کیهانی است که خالق هستی به زیبایی و ظرافت آنرا بنا نهاد.

کلیدواژه ها:

نقوش هندسی ، وحدت ، کثرت ، هندسه فراکتال ، نقش مایه