ارزیابی فعالیتهای نئوتکتونیک حوضه زهکشی کلیبر چای با استفاده از شاخص های ژئومورفیک

ارزیابی میزان فعالیتهای تکتونیکی کواترنری با استفاده از شاخصهای ژئومورفیک به ویژه در مناطقی که فعالیتهای تکتونیکی آنها، در دوره های هولوسن و پلئیستوسن زیاد است، از آنرو که تمامی شاخصهای ژئومورفیک نشاندهنده ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی سنگهایی است که در معرض حرکات زمین ساختی قرار می گیرند، از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد. در همین راستا، مقاله حاضر، به ارزیابی میزان تاثیرپذیری حوضه آبریز کلیبرچای، به عنوان یکی از شاخههای زهکشی رودخانه ارس، از فعالیتهای زمینساختی، با محوریت هفت شاخص ژئومورفیک عدم تقارن شکل حوضه ) AF ،)ضریب شکل حوضه )BS ،)نسبت بین پهنای کف دره به ارتفاع آن )VF ،)گرادیان طولی رودخانه )SL ،)شاخص سینوسی جبهه کوهستان )SMf ،)عامل تقارن توپوگرافی)T ،)درصد جبههای کوهستان ممتد )Eu ،)پرداخته است. بدین منظور نقشههای توپوگرافی )برگ کلیبر، اریزان، آزغان، مرزرود، شجاع لو، بسطاملو( با مقیاس 50000/1 ،مدل رقومی ارتفاعی محدوده مورد مطالعه، نقشههای زمینشناسی )برگ کلیبر، ورزقان و اصالندوز با مقیاس 100000/1 )و همچنین نرم افزار ARCGIS وMapper Global مورد استفاده قرار گرفت. پس از اخذ دادههای حاصل از محاسبه از شاخصهای توپوگرافی )T,Eu,smf,vf )والگوهای زهکشی )AF ،Sl، BS ،)تحلیل هریک از شاخصهای مذکور با استفاده از شاخص Iat انجام شد. در حوضه آبریز کلیبر، مقدار شاخص Iat برابر با 85/1 میباشد. بنابراین با بررسی شاخصهای فوق، و ارزیابی نسبی فعالیتهای تکتونیکی به وسیله شاخص Iat می توان به این نتیجه دست یافت که، محدوده مورد مطالعه، در زمان حاضر، از فعالیتهای تکتونیکی زیادی برخوردار است. از سوی دیگر، آثار و علائم زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی حاضردر حوضه آبریز کلیبرچای، وجود حرکات نئوتکتونیکی در منطقه را موردتائید قرار می دهد.

کلیدواژه ها:

فعالیتهای نئوتکتونیک ، شاخصهای ژئومورفیک ، شاخص Iat ، ، حوضه آبریز کلیبر چای