اصل آزادی اطلاعات با نگاهی بر کارکرد قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب 1388

حق آزادی اطلاعات از شعب و ابعاد حق آزادی بیان است و حق آزادی بیان یکی از اساسی ترین و بنیادی ترین حقوق بشری بهحساب می آید. ولی هر دو حق، ذاتی انسان است و در حقیقت ((انسان بما هو انسان)) را شامل می گردد.حق شهروندان دردسترسی آزاد به اطلاعات در اختیار مؤسسات و نهادهای دولتی است که یکی از مهمترین دستاوردهای حقوق بشری است کهارتباطی نزدیک با آزادی اطلاعات و شفافیت آن دارد. مهمترین آثار اصل آزادی اطلاعات، حق دسترسی آزاد به اطلاعات می باشد که در مواردی این حق محدود شده است.اگر چه نشانه هایی از به رسمیت شناختن این حق در نظام حقوقی ایران به چشم می خورد اما با تصویب «قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» و آیین نامه های اجرایی آن را می توان نخستین و جدی ترین گام در این زمینه دانست. تحقیق حاضر در پی آن است که با روش بررسی کتابخانه ای اسناد نوشتاری، به اصل آزادی اطلاعات با تأکید بر قانون انتشار و دسترسی آزاد بپردازد. از این رو نخست به ماهیت حقوقی اصل آزادی اطلاعات و جایگاه آن در حقوق ایران پرداخته است و کوشیده شده ،که مفهوم دسترسی آزاد به اطلاعات از سایر مفاهیم مشابه تمیز داده شود. سپسبه آزادی اطلاعات و تزاحم آن با حریم خصوصی و همچنین محدودیت ها و استثنائات اصل آزادی اطلاعات پرداخته وتحلیل شدهاست و در نهایت به مواد قانون مذکور پرداخته و نکات قوت و ضعف آن و همچنین ضمانت اجرای موجود در آن ، مورد بررسی قرارگرفته است. چنانچه نفس تصویب این قانون و آیین نامه های اجرایی آن و به رسمیت شناختن این حق برای شهروندان ایران و تأکید بر تکلیف دولت بر ارائه اطلاعات، گامی مهم ومؤثر و قابل توجه است.

کلیدواژه ها:

اطلاعات ، آزادی اطلاعات ، حق دسترسی ، حریم خصوصی ، قانون انتشار