نگاهی نو به شایستگی زنان برای قضاوت با رویکرد به قانون حمایت خانواده 1391

طبق نظر مشهور فقها مرد بودن در قضاوت شرط است و قضاوت زن مطلقاً جایز نیست و در تأیید نظرات خود به ادله ای مراجعه کرده اند از جمله این ادله قرآن کریم، روایات، اصل عدم جواز و اجماع و بعضی ادله دیگر. البته قول مشهور به تدریج مورد نقد محققین قرار گرفت تا جایی که با نگاهی تاریخی دلیل اصلی عدم شایستگی زنان برای قضاوت را محرومیت زنان از حضور در اجتماع می داند، بدین ترتیب مساله ربطی به شخصیت زن برای قضاوت ندارد بلکه به منشا تاریخی اجتماعی محرومیت کلی زنان از حضور در اجتماع مرتبط است. با این حال این پژوهش در پی اثبات این مطلب است که حضور زنان به عنوان قاضی کیفری متناسب شان زن نیست اما متقابلا حضور زن در دعاوی مدنی خصوصا دعاوی خانواده منشا اثرات مثبت است. حضور قاضی مشاور زن در ماده 2 قانون حمایت خانواده 1391 نوعی نوآوری است وجنبه حمایتی برای زن دارد. سابقه حضور زن در چنین زمینه هایی یا بیشتر در زمینه مشاور در دادگاه های خانواده بود و از آنجایی که طرفین دعوا در دادگاه خانواده زن و شوهر بودند حضور زن بعنوان مشاور می توانست به زن کمک زیادی بکند. یا اینکه در سمت مشاور دیوان عدالت اداری، مستشار اداره حقوقی و سایر اداراتی که دارای پست قضایی بودند، فعالیت داشتند. به نظر می رسد تعیین قاضی مشاور زن شکستن عدم صلاحیت زن نیست بلکه استثنایی برای قضاوت زن است.

کلیدواژه ها:

قضاوت ، قاضی زن ، قانون حمایت خانواده ، دادگاه خانواده