ساعت آبی اژدها، ساعتی ازقرن پنجم هجری

از جمله شاهکارهای بی بدیل و بی نظیر در علم و دانش ایران از باستان تاکنون می توان از ساعتهای آبی ابوالعزبن رزاز الجزری نام برد الجزری از دانشمندانی است که در قرن پنجم (ه ش ) می زیسته است و آثار باقی مانده از وی بیانگر توان بالای او در شاخه های مختلف علم مهندسی مکانیک از جمله مکانیک سیالات و طراحی اجزا مکانیزمها و مجموعه های مکانیکی است از میان طرحهای بازمانده از وی می توان از انواع فواره ها، تلمبه های آبکش و ساعتهای مختلف آبی نام برد که هریک در نوع خود شاهکاری بی مانند در گستره دانش مهندسی محسوب می شوند که بعضا حتی بینندگان امروزی را نیز شگفت زده می سازند در تحقیق انجام گرفته بخشی از این طرحها بررسی و بازنگری باز طراحی ساخته و آزمون شدند در این میان دو دستگاه ساعت آبی با نامهای ساعت اژدها و ساعت طاووس انتخاب شدند و در برنامه کاری این تحقیق قرار گرفتند این ساعتها تا به حال در کشور ایران ساخته نشده اند و برای اولین بار در سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران در قالب پروژه ای تحقیقاتی با عنوان طرح فناوریهای قدیمه ایران در پژوهشکده مکانیک براساس مستندات موجود طراحی و ساخته شدند آزمایشهای انجام گرفته حاکی از عملکرد کامل ودقیق این ساعتها بوند. در این مقاله ضمن معرفی کوتاه الجزری، تاریخچه ای از ساعتهای آبی ساخت وی بررسی و در دنباله شرح جزییات طراحی مهندسی، چگونگی عملکرد و روابط ریاضی حاکم بر یکی از این ساعتها بیان شده است

کلیدواژه ها:

الجزری ، ساعت آبی ، ساعت آبی اژدها