تغییرات زمانی درجه- روز مورد نیاز گیاه سویا بر مبنای دگرگونی های اقلیمی دهه های آینده مطالعه موردی شهرستان گرگان

امروزه گرم شدن جهانی و تاثیر آن بر عرصههای مختلف همانند کشاورزی، اقتصاد، انرژی، سیاست و غیره.مورد توجه پژوهشگران می باشد. یکی از این عرصهها تاثیر گرمایش جهانی بر روی کشاورزی و امنیت غذاییانسان هاست. در این بین محصول سویا از جمله محصولات استراتژیک و با اهمیت و درآمد زا برای نواحیمختلف از جمله گرگان می باشد. لذا در این تحقیق داده های روزانه، ماهانه و سالانه حداقل و حداکثر دما برایدوره مشاهداتی و درازمدت 1961 تا 1990 از سازمان هواشناسی تهیه گردید. در این پژوهش برای ارزیابیتاثیر گرمایش جهانی برای دو بازه زمانی 2049-2035 و 2079-2065 بر روی مقادیر درجه- روز مورد نیاز گیاه سویا، از مدل گردش عمومی جو HadCM3 استفاده شد، ولی خروجیهای این مدل با استفاده از نرم افزار Lars-WG در مقیاس روزانه و ایستگاهی ریزمقیاس گردید. برای این تحقیق جهت ارزیابی نقش سناریوهای مختلف تغییر اقلیم از سه سناریوی انتشار A1B, A1 و B2 استفاده شد. با توجه به خروجی های دما برای سناریوهای مختلف، بدبینانه ترین نتایج که معادل بیشترین افزایش مقدار دما می باشد، مربوط به سناریوی A2 به میزان افزایش دمایی معادل 0/64 درجه سانتیگراد برای دوره 2049-2035 و 0/60 درجه سانتیگراد برای دوره 2065 تا 2079 شبیه سازی گردید. بهرحال بر اساس افزایش دما، روند کلی مقادیر درجه- روز برای اکثر سناریوها و سال های شبیه سازی شده افزایش خواهد یافت. هرچند که این مقادیر میانگین برای ماه های اواخرتابستان و اوایل پاییز که مصادف با کشت تابستانه می باشد، نسبت به دوره مشاهداتی کاهش مقدار درجه- روز رانشان می دهد، اما بر مبنای آمار درازمدت 2011 تا 2100 ، روند درجه- روز برای کشت بهاره افزایشی و برایکشت تابستانه کاهشی و معنادار است. پس توصیه می شود که در دهه های آینده با توجه به تغییرات اقلیم،کاشت زود هنگام کشت تابستانه اعمال گردد. زیرا بر این اساس گیاه سویا میتواند میزان درجه- روز مورد نیازخود را در فاصله زمانی کوتاه و مناسبتری تامین نماید.

کلیدواژه ها:

دگرگونی اقلیمی ، سناریوهای تغییر اقلیم ، گیاهان زراعی ، درجه- روز ، سویا