بررسی عددی آبشستگی پایین دست جت های پرتابی آزاد؛ (مطالعه موردی سد داریان)

پیش بینی شکل و ابعاد گودال آبشستگی در مجاورت سازه های هیدرولیکی از قبیل پایه های پل، سرریزها، دریچه ها، حوضچه های آرامش و بخصوص پایین دست سدها، به لحاظ خطرات مالی و جانی ناشی از تخریب سازه از موضوعات مورد توجه محققین بوده و می باشد. تحقیقات بسیاری در زمینه آبشستگی موضعی بستر در اثر جریان عبوری انجام و نتایج قابل توجهی نیز حاصل شده است. لیکن از آنجا که موضوع آبشستگی به دلیل کثرت عواملی که بر آن تاثیرگذار هستند، دارای پیچیدگی بوده، بیشتر مطالعات به صورت آزمایشگاهی انجام یافته است. لذا در این تحقیق نتایج حاصل از بررسی آزمایشگاهی آبشستگی پایین دست ناشی از جت پرتابی خروجی از سرریز اوجی مدل تخلیه سیلاب سد مخرنی داریان با نتایج حاصل از شبیه سازی عددی با مدل سه بعدی Flow-3D مقایسه گردید تا توان مدل عددی در این زمینه را به آزمون گذارده و در شرایط مشابه از این نوع مدل به جای مدل آزمایشگاهی که دارای مشکلات خاص و هزینه های سنگین می باشد، استفاده شود. بدین منظور پس از کالیبره کردن مدل با نتایج آزمایشگاهی و صحت سنجی جهت حصول اطمینان از پاسخ منطقی و قابل قبول مدل عددی تهیه شده به ازای شش دبی متفاوت، میزان حداکثر عمق آبشستگی در زمان تعادل نسبی اندازه گیری گردید. مقایسه نتایج، خطای حدود 9 درصد را بین مدل عددی Flow-3D با مدل آزمایشگاهی نشان داد که با توجه به پیچیدگی های پدیده آبشستگی و رسوب، نتایج مطلوبی می باشد.

کلیدواژه ها:

آبشستگی ، جت پرتابی ، مدل عددی Flow3D ، سد داریان