پرتودهی با اشعه گاما راهکاری سودمند برای برون رفت از چالش ضایعات کشاورزی

ضایعات محصولات کشاورزی امروزه به یکی از چالش های مشترک در اغلب کشورهای در حال توسعه تبدیل شده است، به طوری که میزان ضایعات در بخش های مختلف محصولات کشاورزی در ایران بالغ بر 17/8 درصد برآورد گردیده است. بنابراین ادامه ی این روند و عدم وجود راهکاری مناسب برای کاهش ضایعات محصولات زنگ خطر را برای تامین غذای کشورهای در حال توسعه در سال های آینده با در نظر گرفتن شرایطی همچون کمبود آب به صدا درآورده است.در این میان استفاده از روش های اقتصادی برای کاهش ضایعات و افزایش ایمنی محصولات امری ضروری به نظر میرسد. پرتودهی یکی از روش های بهینه برای افزایش دوره ماندگاری محصولات و بالا بردن سطح ایمنی غذا برای مصرف کنندگان میباشد پرتودهی یک روش ایمن، مؤثر، مطابق با محیط زیست و با بازده انرژی بالا برای رفع آلودگی مواد غذایی است که به عنوان یک فرایند رفع آلودگی انتهایی محصول مورد توجه قرار گرفته است. سه نوع پرتویی که برای مواد غذایی استفاده می شود شامل اشعه x ،اشعه الکترونی،اشعه گاما می باشد و در این میان پرتو گاما به خاطر در دسترس بودن فناوری هسته ای در کشورمان برای پرتودهی محصولات ،پیشنهاد و مورد استفاده قرار میگیرد. معمولا دزهای مورد استفاده دارای تایید سازمان های سازمان خواروبار جهانی ( FAO ) ، سازمان بهداشت جهانی ( WHO ) و آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) میباشند. واحد بین المللی اندازه گیری پرتو، گری ( Gy ) میباشد. یک گری برابر با 1 ژول انرژی جذب شده توسط یک کیلوگرم از محصول پرتودیده میباشد. فعالیت پرتودهی با اشعه گاما معمولا به سه فاز فیزیکی،شیمیایی و بیولوژیکی تقسیم میشود.که در فعالیت فیزیکی انؤزی پرتو صرف برانگیختگی الکترونی ودر فاز شیمیایی صرف ایجاد رادیکال های آزاد و در فاز بیولوژیکی باعث تغییر در ساختار سلول زنده میشود.

کلیدواژه ها:

پرتوتابی ، اشعه گاما ، ضایعات کشاورزی