مقایسه آلایندههای فلزی رسوبات رودخانه بهمنشیر متأثر از پسابهای وارده با استانداردهای جهانی

رودخانهها از منابع آلاینده زیادی آلودگی دریافت مینمایند. این آلودگیها شامل آلودگیهای کشاورزی که عمدتاً از مزارع بالادست رودخانه، آلودگی فاضلابهای شهری که به طور مستقیم یا غیرمستقیم، تصفیه شده یا نشده و آلودگی صنایع و پساب صنعتی می- باشد. رودخانه بهمنشیر از تمام این منابع، آلودگی دریافت مینماید و این منابع سبب میشوند که کیفیت آب رودخانه دستخوش تغییرات زیادی شده و برای انسان و بسیاری از آبزیان مورد استفاده واقع نگردید. جهت انجام مطالعه سه ایستگاه، در بالادست، در منطقه ورودی پساب پتروشیمی و پاییندست پساب انتخاب شدند و از رسوبات این سه منطقه، جهت آنالیز فلزات نیکل و وانادیوم نمونهبرداری به عمل آمد. همچنین جهت نشان دادن همبستگی بین میزان این آلایندهها و مقدار مواد آلی و دانهبندی رسوبات نمونهبرداری از رسوبات جهت آنالیز مواد آلی و دانهبندی انجام پذیرفت.آنالیز فلزات بر اساس کتاب استاندارد متد انجام گرفت و به منظور آنالیز نیکل از دستگاه جذب اتمی مدل Atomic absorption: PerkinElmer و برای آنالیز وانادیوم از دستگاه ICP مدل ICP perkinelmerserie 4000 استفاده گردید. کلیه نمونهبرداریها در سه وضعیت مختلف رودخانه یعنی وضعیت جزر، نیمهمد و مد صورت پذیرفت و در هر نمونهبرداری برای هر فلز، مواد آلی و دانهبندی سه تکرار گرفته شد. نتایج بدست آمده نشان- دهنده اختلاف معنیدار در غلظت فلز نیکل در رسوبات ایستگاههای بهمنشیر میباشد، که در این بین میزان نیکل مقادیر در ایستگاه اول فصل سرد کمتر از زمان میزان آن در ایستگاه سوم همان فصل میباشد و این بهدلیل اینکه ایستگاه اول منابع آلاینده کمتری دریافت مینماید، در صورتیکه در ایستگاه سوم با افزوده شدن ورودی پساب از پاییندست که منابع بیشتر آلاینده وجود دارد میزان نیکل را افزایش میدهد. میانگین میزان نیکل رسوبات بهمنشیر در حالتهای مختلف کشندی در سه ایستگاه اختلاف معنیداری را نشان نداد. میزان غلظت فلز وانادیوم در هنگام جزر و در فصل سرد ایستگاه اول کمتر از ایستگاه دوم و سوم میباشد در همین فصل بیشترین مقدار در ایستگاه دوم نشان داده شده، دلیل اصلی این تفاوت در این است که ایستگاه اول تنها آب شیرین رودخانه را دریافت میکند و کمتر تحت تأثیر پساب یا پاییندست آن میباشد در صورتیکه در ایستگاه دوم تحت تأثیر پساب و پاییندست آن میباشد و مقدار بالای وانادیوم را نشان داده است. در تابستان این پدیدهها با شدت بیشتری تکرار شده، دلیل افزایش بیشتر در تابستان وجود مقدار کم آب نسبت به زمستان و همچنین افزایش فعالیت بسیاری از واحدهای صنعتی منجمله پتروشیمی در این فصل میباشدکه باعث افزایش بارآلودگی در رودخانه میباشد. با توجه به آنالیز موادآلی در وضعیتهای مختلف تقریباً نتایج مشابهی نشان داده شده است. در هنگام جزر در فصل زمستان کمترین مقدار و در هنگام مد در فصل تابستان بیشترین مقدار در ایستگاه ۱ نشان داده شده است

کلیدواژه ها:

فلزات سنگین ، رودخانه بهمنشیر ، حالتهای مختلف کشندی ، مواد آلی و دانهبندی رسوبات