مروری بر جدیدترین روش های گیاه پالایی و استفاده از عوامل کلات کننده قابل تجزیه زیستی در افزایش راندمان آن

توسعه شهری، صنعتی و فعالیت های کشاورزی منجر به آلودگی خاک به فلزات سنگین در بسیاری از مناطق جهان شده است. از آنجا که فلزات سنگین قابل تجزیه زیستی نیستند، در محیط تجمع می یابند و با ورود به زنجیره ی غذایی، سلامت محیط زیست و انسان را به خطر می اندازد. در سال های اخیر تلاش های زیادی در راستای یافتن روشی برای حذف فلزات سنگین ازخاک و آب صورت گرفته که گیاه پالایی یکی از این یافته ها است. این فناوری روشی درجا، کم هزینه و با تخریب کم بوده که به دلیل هماهنگی با طبیعت و قابلیت استفاده در مقیاس وسیع، به منظور کاهش غلظت و یا اثرات سمی آلاینده در محیط، کانون توجه است. گیاه پالایی فواید زیادی دارد اما با محدودیت هایی از جمله فراهمی زیستی فلزات سنگین روبرو است. بنابراین پاکسازی خاک توسط گیاهان ممکن است سال ها به طول انجامد، به همین دلیل گیاه پالایی به کمک تیمارهای شیمیایی مطرح گردید. برای افزایش راندمان استخراج فلزات سنگین در روش گیاه پالایی و بالابردن میزان جذب فلزات توسط ریشه و تجمع در بافت ساقه و اندام هوایی، استفادهاز عوامل کلات کننده در خاک پیشنهاد شده است. اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) یکی از مهمترین و مؤثرترین کلات کننده هایی است که در گیاه پالایی استفاده می شود. زیرا می تواند با فلزات کمپلکس ایجاد کرده و فراهمی زیستی و جذب آنها توسط گیاهان را افزایش دهد. کاربرد کلات کننده EDTA به دلیل قابلیت کم تجزیه زیستی این ترکیب در خاک اثرات منفی دارد و حضور آن ممکن است به افزایش خطر شستشوی فلزات سنگین به ابهای زیرزمینی منجر شود. بنابراین به نظر می رسد استفاده از آمینوکربوکسیلیک اسیدهای طبیعی و یا اسیدهای الی با وزن مولکولی پایین به دلیل تجزیه پذیری اسان از نظر حفظ محیط زیست برتری داشته باشد. پژوهش حاضر به بررسی جدیدترین تکنیک های گیاه پالایی و استفاده از عوامل کلات کننده قابل تجزیه زیستی به منظور افزایش راندمان این تکنیک می پردازد.

کلیدواژه ها:

گیاه پالایی ، فلزات سنگین ، کلات کننده ، اتیلن دی آمین تترا استیک اسید ، فراهمی زیستی