دسته بندی چند رقم برنج ایرانی و خارجی از لحاظ تحمل به شوری با استفاده از تجزیه کلاستر

برنج پس از گندم از مهم ترین منابع تأمین انرژی محسوب می شود. افزایش جمعیت و محدودیت منابع آب و اراضی مستعد، نیاز به تولید بیشتر و مطمئن تر را امری اجتناب ناپدیر و الزامی می کند. جهت دسته بندی چند رقم برنج ایرانی و خارجی، آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در گلخانه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج انجام شد. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در 3 تکرار صورت گرفت که فاکتور اصلی، تنش شوری در 4 سطح (0، 44، 88 . 132 میلی مولار NaCl) و فاکتور فرعی 11 رقم برنج شامل دولار، حسن سرایی، موسیطارم، لنجان عسکری، کامفیروز، غریب، محلی ممسنی، 304 ، محلی یاسوج، چمپا و شهری لوداب بودند. تعداد دانه کل در مرحله رسیدگی تعیین گردیده و نمونه گیری برگی جهت تعیین میزان عناصر سدیم ، پتاسیم، نسبت سدیم به پتاسیم و کلروفیل برگ، یک ماه پس از اعمال تیمار شوری انجام شدند. نتایج حاصل از تجزیه کلاستر، ژنوتیپ ها را از لحاظ صفات موردبررسی در شرایط تنش و بدون تنش به سه گروه حساس، نسبتاً متحمل و متحمل دسته بندی کرد. بر این اساس، ژنوتیپ غریب در همه سطوح شوری متحمل و ژنوتیپ دولار حساس به شوری بود. ژنوتیپ های لنجان عسکری و کامفیروز نیز در همه سطوح شوری در دسته نسبتاً متحمل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان دادند که ژنوتیپ غریب از لحاظ درجه تحمل به شوری، مت حمل و رقمی پا کوتاه ( داده های ارتفاع بوته نشان داده نشده است) و عطری می باشد که می توان از آن در برنامه های اصلاحی به عنوان والد مادری در تلاقی با سایر ژنوتیپ از جمله ژنوتیپ دولار به عنوان والد پدری که رقمی حساس به شوری شد برای انتقال قابلیت تحمل به ش وری و احتمالاً سایر ویژگی ها از جمله عطری بودن می تواند قابل استفاده باشد.

کلیدواژه ها:

برنج ، شوری ، کلروفیل ، تجزیه خوشه ای ، سدیم و پتاسیم