اثرات تنش شوری بر عملکرد و اجزای آن و میزان جذب پتاسیم و سدیم و نسبت آن ها در سه رقم سویا

آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سال 1387 در سه تکرار و به صورت گلخانه ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به اجرا در آمد تا اثرات شوری های مختلف کلرید سدیم (صفر، 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر) بر عملکرد و اجزای عملکرد و همچنین جذب عناصر پتاسیم و سدیم و نسبت آن ها در سه رقم سویا (L17، زان و ویلیامز) مورد بررسی قرار گیرد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که عملکرد و اجزای عملکرد دانه سویا تحت تاثیر تنش شوری و رقم قرار گرفت. ولی اثر متقابل رقم در شوری برای این صفات معنی دار نبود. مقایسات میانگین مشخص کرد که با افزایش میزان شوری تعداد دانه در بوته، وزن دانه و عملکرد دانه به طور قابل توجهی نسبت به شاهد کاهش می یابد. در بین ارقام، رقم L17 دارای تعداد دانه های بیشتر در بوته، با وزن دانه کمتر در مقایسه با ارقام دیگر بود. در حالی که بیشترین وزن دانه در رقم ویلیامز مشاهده شد. کمترین تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه متعلق به رقم زان بود. بین ارقام ویلیامز و L17 تفاوت معنی داری از نظر عملکرد دانه به دست نیامد. نتایج نشان داد که با افزایش میزان شوری غلظت پتاسیم کاهش و غلظت سدیم افزایش می یابد. همچنین نسبت K+/+Na کاهش یافت که این کاهش در شوری های 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 54، 79 و 87 درصد نسبت به تیمار شاهد بود. در بین ارقام، رقم L17 بیشترین غلظت پتاسیم و رقم زان بیشترین غلظت سدیم را داشت. همچنین با افزایش شوری، نسبت K+/+Na در هر سه رقم کاهش چشمگیری یافت. بیشترین نسبت K+/+Na در رقم L17 و کمترین آن در رقم زان مشاهده شد که بیانگر مقاومت رقم L17 و حساس بودن رقم زان به تنش شوری می باشد.

کلیدواژه ها:

پتاسیم ، تنش شوری ، سدیم ، نسبت پتاسیم به سدیم ، عملکرد و اجزای آن