واکنش ژنوتیپهای پیشرفته گندم نان به شرایط تنش خشکی در مناطق سرد و سرد معتدل

تولید و معرفی ارقام پرمحصول و متحمل به خشکی در گندم و نیز شناسایی مکانیسم های تحمل به خشکی یکی از مهم ترین اهداف اصلی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم است . از سوی دیگر همزمان با معرفی ارقام جدید بایستی درجه تحمل لاین های پیشرفته نسبت به این تنش مهم محیطی حاکم بر دیمزارها مورد ارزیابی و بررسی دقیق قرارگیرد . در این راستا این بررسی بر روی 18 لاین برتر آزمایش یکنواخت سراسری و به همراه دو شاهد سرداری و آذر 2 در کرمانشاه و مراغ ه به مدت سه سال زراعی (84-1381) و در 3 شرایط رطوبتی متفاوت (دیم کامل، یک بار آبیاری (در زمان کاشت )، دو بار آبیاری (یک بار در زمان کاشت و دیگری در ابتدای زمان ظهور سنبله ) به اجرا در آمد . در هر منطقه و در هر آزمایش ژنوتیپ ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار کشت و ارزیابی شدند . در پایان هر سال، برای هر آزمایش تجزیه ارزیابی جداگانه انجام و بعد از پایان اجرای طرح، تجزیه ارزیابی مرکب برای هر ست از آزمایش در منطقه و سپس تجزیه ارزیابی مرکب سال و منطقه برای ست های جداگانه و بر اساس موازین آماری طرح آزمایشی انجام شد. بررسی نتایج حساسیت به تنش خشکی بر اساس شاخصهای GMP، MP و STI نیزنشان داد که لاین های شماره 1، 2، 3، 14 و 20 دارای تحمل به خشکی هستند. بعبارت دیگر این سه شاخص گروهبندی متفاوت از دو شاخص TOL و SSI برای تحمل و یا حساسیت به تنش خشکی ارایه نمودند . در مجموع شاخص های GMP،MP و STI نسبت به تشخیص ژنوتیپ های متحمل به خشکی نتیجه مناسبی را نسبت به دو شاخص TOL و SSI ارایه کردند.

کلیدواژه ها:

گندم دیم ، شاخص حساسیت به خشکی ، رژیم رطوبتی و زود رسی