چالش های آموزش و پرورش چند فرهنگی در نظام برنامه ریزی درسی ایران

فرهنگهای ملی و قومی در مقایسه با گذشته، با سرعت بیشتری از یک نقطه جهان به نقطه دیگر در حرکت و انتقال هستند. بسیاری از کشورها مانند ایران، به طور مستقیم، درگیر تنوع اقوام و فرهنگهای مختلف هستند. در این میان، مدارس به عنوان محیطهای آموزشی و فرهنگی، با واقعیت وجودی هویتها، اقوام و فرهنگها و عقاید متفاوت روبرو هستند. از جمله وظایف آموزش و پرورش ایجاد فضای آزاد برای یادگیری، مک به توسعه پایدار، دموکراسی، برابری در فرصتهای آموزشی، صلح و عدالت آموزشی است. آموزش و پرورش برای تحقق بخشیدن به این وظایف، نیازمند ابزارهای لازم از جمله برنامه های درسی متناسب با شرایط و نیازهاست. برنامه درسی حوزه ای است که در آن، زبان و گفتمانهای متفاوتی به کار می رود و از جمله این گفتمانها، مباحث نژادی و چند فرهنگی و رفع تبعیض در عرصه تعلیم و تربیت است. با توجه به این که بسیاری از کشورها از جمله ایران به طور مستقیم درگیر تنوع اقوام و فرهنگ های مختلف هستند، یکی از وظایف برنامه درسی ملی، فراهم کردن بسترهای مناسب برای آشنایی دانش آموزان با فرهنگ های مناطق مختلف ایران است. عسگریان (1385) در مقاله جایگاه فرهنگ های قومی در تربیت شهرند در جوامع چند قومیتی مانند ایران، معتقد است به کارگیری فرهنگ های قومی در آموزش رسمی و اشاعه آن از طریق برنامه درسی ملی، زمینه پیوند ا قوام و نژادهای جامعه را به وجود می آورد و وحدت ملی را ایجاد می کند. خسروی (1387) در مقاله آموزش چند فرهنگی، الزامی برای جهانی شدن می نویسد اصطلاح چند فرهنگی مفهومی است که در سالها یاخیر، برآن تأکید شده و منظور این است که با وجود گسترش ارتباطات بین کشورها و حرکت آنها به سوی نظامی جهانی یا حداقل منطقه ای، مسئله اقوام و تفاوت های فرهنگی بین آنها همچنان اهمیت خاصی دارد. عراقیه، فتحی و همکاران (1388) در مقاله ای با عنوان تلفیق راهبردی مناسب برای تدوین برنامه درسی چند فرهنگی با ذکر این نکته که در بسیاری از کشورها مانند ایران به طور مستقیم درگیر تنوع اقوام و فرهنگ های مختلف هستند، وظیفه تعلیم و تربیت را فراهم کردن بسترهای مناسب در برنامه های درسی برای آشنایی با فرهنگ های مختلف بیان می کنند.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی درسی ، آموزش و پرورش چند فرهنگی ، برنامه درسی ، رویکردهای برنامه درسی چند فرهنگی