پهنه بندی سیلاب در رودخانه حویق با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS و GIS

رودخانه ها بعنوان بخشی از چرخه هیدرولوژیکی اکوسیستم کره زم ین در شکل گیری و تحولات تاریخی تمدن ها و در نتیجه زندگی بشر همواره ایفای نقش داشته اند. شناخت کافی از رفتار و نقش رودخانه و تعامل مناسب انسان با آن در راستای بهره گیری از این سیستم می تواند متضمن پایداری در توسعه و در نهایت استفاده خردمندانه از آن در جهات مختلف باشد. استان گیلان دارای بیش از 44 رودخانه بوده که قلمرو آنها به شکل های گوناگونی مورد تجاوز قرار گرفته و تغییرات فیزیکی قابل توجه ی را در مس یر ای ن رودخانه ها در برداشته است. از جمله این تجاوزات می توان به ساخت و ساز در حاشیه رودخانه ها، کاهش عرض رودخانه با احداث پل ها و غیره اشاره نمود. لذا آگاهی از رفتار رودخانه در شرایط مختلف برای تعامل درست با آن در روند توسعه بسیار با اهمیت خواهد بود. در تحقیق حاضر دامنه پهنه سیلاب با دوره بازگشت های مختلف در طول رودخانه حویق واقع در غرب استان گیلان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور پس از نقشه بردار ی از محدوده مورد مطالعه، هندسه رودخانه با استفاده از الحاقیه HEC Geo-RAS در محیط GIS تهیه شد.سپس جهت شبیه سازی هیدروگراف سیلاب با دوره بازگشت های 100،50،25،10،5 و 200،سال از مدل هیدرولیکی HEC-RAS استفاده گردید. در ادامه به منظور تدقیق میدانی نتایج، بازدید هایی تکمیلی از رودخانه مذکور صورت گرفت. نتایج نشان داد که بخشی از اراضی کشاورزی در طول رودخانه در سیلاب های مورد بررسی به زیر آب خواهند رفت. همچنین مقایسه های نتا یج حاکی از آن است که مقدار تنش برش ی در محدوده گسترده ای از بازه مورد مطالعه کمتر از آستانه حرکت می باشد.

کلیدواژه ها:

رودخانه حویق ، GIS ، HEC-RAS ، پهنه بندی سیلاب