بررسی میزان تجمع زیستی متیل جیوه در بافت های خوراکی و غیرخوراکی ماهی بیاح (Liza persicus) در خوریات ماهشهر به روش گاز کروماتوگرافی مجهز به دکتور الکترون کپچر

با توجه به جاری شدن فاضلاب سمی مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) در خورموسی و استفاده برخی واحدهای صنعتی از جیوه بعنوان کاتالیزور، می توان گفت خطرات زیادی در این منطقه ایجاد می شود زیرا درصد فراوانی از جیوه موجود در بدن انسان به صورت ترکیب سمی متیل جیوه است و بیشتر از طریق خوردن ماهی وارد بدن انسان می شود. در این پژوهش میزان تجمع زستی مثیل جیوه در بافت خوراکی (ماهیچه) و بافت های غیرخوراکی (کبد و گناد) ماهی بیاح (Liza persicus) مورد ارزیابی قرار گرفت و نمونه ها جهت اندازه گیری جیوه آلی با استفاده از دستگاه گازکروماتوگرافی مجهز به دتکتور الکترون کپچر، آنالیز شدند. خورسمایلی از میان خوریات ماهشهر انتخاب و نمونه برداری در یک فصل (فصل تخم ریزی) انجام پذیرفت. در این مطالعه 60 عدد ماهی بیاح صید و 90 نمونه جهت آنالیز تهیه شد. میانگین غلظت متیل جیوه در بافت ماهیچه، کبد و گناد ماهی به ترتیب برابر03/0 ±68/2، 02/0±86/6 و 01/0±19/2 ppm به دست آمد. همچنین رابطه مثبت معنی دار در سطح 01/0 بین طول و وزن ماهی با این بافت ها وجود داشته و تفاوت معنی داری بین غلظت متیل جیوه در بافت های دو جنس نر و ماده مشاهده شد (p≤0/05) و نیز جیوه در جنس ماده تجمع زیستی بیشتری داشته است. این مقادیر، از حداکثر مقدار مجاز اعلام شده در ماهیان بسیار بیشتر بوده و از نظر آلودگی محیط زیست به جیوه و تجمع آن به شکل متیل مرکوری در عضلات ماهی بسیار قابل توجه می باشد.

کلیدواژه ها:

تجمع زیستی ، متیل جیوه ، ماهی بیاح (Liza persicus) ، خوریات ماهشهر