مطالعه کیفی تجربه زوجین از تعادل کار-زندگی در خانواده های دارای کودک خردسال

پژوهش حاضر با هدف کاوش در تجربه زیسته زوجین شاغل دارای کودک خردسال در زمینه تعادل میان نقش های شغلی و خانوادگی انجام شد. با توجه به پیچیدگی های ناشی از هم زمانی مسئولیت های والدگری و اشتغال، این مطالعه تلاش کرد ابعاد روان شناختی، اجتماعی و فرهنگی این تجربه را روشن سازد. روش تحقیق کیفی و مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی تفسیری (IPA) بود. جامعه پژوهش شامل والدین شاغل شهرستان تنکابن بود که با استفاده از نمونه گیری هدفمند ۱۲ زوج (۲۴ نفر) انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و با الگوی اسمیت و همکاران (۲۰۰۹) تحلیل شدند. یافته ها نشان داد شش مضمون اصلی در تجربه زوجین برجسته است: احساس زمان ناکافی، دوگانگی نقش والدگری و شغلی، نابرابری در تقسیم وظایف مراقبتی، راهبردهای سازگارانه زوجین، اثرات روانی و جسمی عدم تعادل، و نقش حمایت عاطفی و سازمانی. مضامین فرعی نیز بیانگر تنش های عمیق، احساس گناه والدگری، خستگی مزمن و اهمیت حمایت هیجانی و سازمانی بودند. نتایج نشان داد که تعادل کار–زندگی در خانواده های دارای کودک خردسال نه یک وضعیت ثابت بلکه فرایندی پویا و وابسته به شرایط فرهنگی و جنسیتی است. در عین حال، وجود حمایت متقابل میان زوجین و تسهیل گری سازمان ها می تواند نقش مهمی در کاهش فشار نقش ها و ارتقای سلامت روان والدین ایفا کند.

کلیدواژه ها:

تعادل کار-زندگی ، زوجین شاغل ، کودک خردسال