تلاقی فرهنگ و علم: الگویی برای هم راستاسازی سیاستهای فرهنگی و سیاستهای علم و فناوری

رابطه بین فرهنگ و علم از مسائل کلیدی در سیاست گذاری توسعه است. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه بی توجهی به پیوند این دو حوزه منجر به شکل گیری سیاستهایی جزیره ای و ناکارآمد شده است. در ایران نیز با وجود تدوین اسناد بالادستی متعدد در حوزه های فرهنگ (مانند سند مهندسی (فرهنگی و علم و فناوری مانند) نقشه جامع علمی کشور ناهماهنگیهایی در سطح مفهومی ساختاری و اجرایی مشاهده میشود. این پژوهش با هدف ارائه الگویی برای هم راستاسازی سیاستهای فرهنگی با سیاستهای علم و فناوری در ایران انجام شده است. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیلی - تطبیقی و مبتنی بر تحلیل مضمون .است ۹ سند سیاستی کلان در بازه زمانی ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۳ به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و بررسی شدند. دادهها با کدگذاری قیاسی و استقرایی تحلیل و مضامین کلیدی در چهار بعد ارزشها اهداف ساختار نهادی و ابزارهای سیاستی استخراج گردید. نتایج نشان داد با وجود برخی اهداف مشترک نبود زبان مشترک نهاد هماهنگ کننده و ابزارهای یکپارچه، مانع تحقق حکمرانی منسجم شده است بر این اساس مدلی مفهومی با رویکرد نظریه داده بنیاد طراحی شد که هم راستاسازی ،ارزشی نهادی و ابزاری را شامل می شود اجرای آن میتواند به افزایش پذیرش اجتماعی علم کاهش مقاومت فرهنگی در برابر فناوری و تقویت حکمرانی هماهنگ منجر شود. محدودیتهایی مانند دسترسی نداشتن به برخی اسناد اجرایی و فقدان تحلیل میدانی وجود داشت که پیشنهاد میشود در پژوهشهای آتی جبران شود.

کلیدواژه ها:

تحلیل ، مضمون ساختار ، نهادی سیاست گذاری ، فرهنگی ، سیاست علم و فناوری ، نظریه داده بنیاد