بررسی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب با استفاده از مدل CSIRO – مطالعه موردی حوضه دریاچه ارومیه

رشد صنایع و کارخانه ها در آغاز انقلاب صنعتی و به تبع آن افزایش مصرف سوخت های فسیلی از یک سو و تخریب جنگل ها و تغییر کاربری اراضی کشاورزی از سوی دیگر باعث افزایش گازهای گلخانه ای در جو زمین گردید که این امر سبب افزایش دما در سطح کره زمین در چند دهه اخیر شده است. هیئت بین دول تغییر اقلیم افزایش متوسط جهانی دما را تا 4/6 درجه سانتی گراد تا سال 2100 پیش بینی می کنند. تغییر اقلیم باعث افزایش یا کاهش سطح تراز آب دریاها می شود که در نهایت این تغییرات منجر به وقوع سیل و خشکسالیهای متوالی در منطقه خواهد شد. با توجه به اینکه دریاچه ارومیه بیستمین دریاچه جهان از لحاظ وسعت محسوب می گردد، آشکار سازی تغییر اقلیم و بررسی آثار و پیامدهای آن در این دریاچه از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. تحقیق حاضر تغییرات رواناب ورودی به دریاچه ارومیه را با استفاده از مدل CSIRO از سری مدلهای گردش عمومی تحت سناریوی های A2 و B2از سری سناریو های گازهای گلخانه ای SRES برای دوره 2100-2000 تجریه و تحلیل می نماید. اطلاعات مورد نیاز شامل متوسط ماهانه درجه حرارت، بارندگی روی دریاچه تامین شده است. جهت بررسی تاثیر این تغییرات بر روی رواناب حوضه با استفاده از شبکه های نرو فازی ANFIS)) شبیه سازی انجام شد. ورودی های ماهانه مدل ANFIS جهت انجام شبیه سازی رواناب ورودی دریاچه شامل بارش بر روی سطح دریاچه، متوسط دمای حوضه آبریز دریاچه می باشند. اثرات تغییر اقلیم روی رواناب حوضه بر اساس مدل CSIRO تحت سناریو های های A2 و B2 حاکی از افزایش میانگین سالانه درجه حرارت به ترتیب به میزان 65/2و 80/2 درجه سانتی گراد، کاهش میانگین سالانه بارندگی به میزان 4و7 درصد و کاهش میانگین سالانه رواناب ورودی به دریاچه به میزان 7 و11 درصد نسبت به حالت مشاهده ای در دوره آتی است. با مقایسه سناریوی ها فوق نتیجه می شود که سناریوی A2حالت مرطوب تری را برای حوضه مطالعاتی و سناریوی B2 حالت بحرانی تری را برای شرایط آتی دریاچه ارومیه پیش بینی می کند.