بررسی تحلیلی احکام هبه در آیات الاحکام و کاربرد آن در معاملات دیجیتال (نگاه تطبیقی با رویه قضایی)

پژوهش حاضر با عنوان «بررسی تحلیلی احکام هبه در آیات الاحکام و کاربرد آن در معاملات دیجیتال (نگاه تطبیقی با رویه قضایی)» در پی تحلیل جامع و تطبیقی نهاد هبه بر اساس منابع فقهی و حقوقی است. با گسترش فناوری های دیجیتال و رشد سریع معاملات الکترونیکی، ضرورت تطبیق احکام سنتی فقهی و حقوقی با شرایط نوین اقتصادی بیش از پیش احساس می شود. هدف این تحقیق، شناخت دقیق ارکان و شرایط صحت عقد هبه در فقه امامیه و قانون مدنی ایران، بررسی احکام رجوع و انواع هبه، و تحلیل امکان تحقق و مشروعیت هبه در فضای معاملات دیجیتال با تمرکز بر دارایی های رمزارزی و قراردادهای هوشمند است. روش تحقیق به صورت کیفی و کتابخانه ای بوده و با گردآوری و تحلیل منابع فقهی، حقوقی، و پژوهش های نوین در حوزه فناوری اطلاعات و حقوق دیجیتال، تلاش شده است تا چارچوبی تطبیقی و علمی برای بررسی موضوع ارائه شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که ارکان اصلی هبه، شامل قصد تبرعی، اهلیت طرفین، قبض و رضایت، در فضای دیجیتال قابل بازتعریف و تحقق هستند، به شرط آنکه ابزارهای الکترونیکی مانند امضای دیجیتال، ثبت بلاک چین و قراردادهای هوشمند به عنوان مصادیق قبض و اثبات مالکیت پذیرفته شوند. همچنین تحلیل رویه قضایی موجود، اهمیت پذیرش تغییرات فناوری در نظام حقوقی ایران را یادآور می شود تا از بروز ابهامات و مشکلات حقوقی جلوگیری گردد. در نهایت، تحقیق بر ضرورت بازنگری در قوانین و توسعه فقه پویا تاکید دارد که بتواند پاسخگوی تحولات فناوری و بازارهای مالی دیجیتال باشد. این پژوهش افق جدیدی در فهم حقوقی معاملات دیجیتال و انطباق آن با آموزه های دینی و حقوقی ارائه می کند.

کلیدواژه ها:

هبه ، معاملات دیجیتال ، قبض ، فقه امامیه ، رویه قضایی