تحلیل تطبیقی ​​آزادی در اندیشه متفکران شیعه و اهل سنت در قرن بیستم

مفهوم آزادی در سنت اسلامی معاصر، یکی از پرچالش ترین و در عین حال بنیادی ترین مفاهیم در گفتمان های دینی، سیاسی و حقوقی است. در واکنش به تحولات سیاسی قرن بیستم، از جمله استعمار، ظهور دولت های مدرن، و جنبش های نواندیشی دینی، متفکران مسلمان کوشیدند، خوانش های تازه ای از آزادی در ساختار ارائه دهنده اسلامی. این مقاله با نظری تطبیقی، اندیشه چهار متفکر شاخص دو سنت فکری اسلام (شیعه و اهل سنت) را بررسی می کند: شهید مرتضی مطهری و آیت الله محمود طالقانی از سنت شیعی، حسن الترابی و شیخ علی عبدالرازق از سنت اهل سنت. یافته ها نشان می دهد که این اندیشمندان، با وجود اشتراک در منابع دینی، تفاوت های در نسبت میان آزادی، شریعت، حکومت و مردم دارند. شهید مطهری نگاهی عقل گرایانه و معنویت محور، آیت الله طالقانی دیدگاهی عدالت مدار و مشارکتی، تفسیر الترابی فقهی و امت محور، و نظریهشیخ عبدالرازق، عرفی و سکولار از آزادی ارائه می دهند. تحلیل این دیدگاه ها نشان می دهد که مفهوم آزادی در اندیشه های اسلامی معاصر، منظومه های متکثر و پویاست که می توانند در دنیای معاصر را درک کنند.

کلیدواژه ها:

آزادی ، اسلام معاصر ، مطهری ، طالقانی ، الترابی ، عبدالرازق ، فقه سیاسی ، شریعت ، حکومت دینی ، سکولاریسم اسلامی