سواد محیط زیستی دانش آموزان: بررسی جامع عوامل موثر و راهکارهای توسعه آن در نظام آموزشی

چکیده پژوهش حاضر با هدف بررسی جامع سواد محیط زیستی دانش آموزان و عوامل موثر بر آن انجام شده است. اهمیت این موضوع در عصر حاضر با توجه به چالش های زیست محیطی فزاینده، نقش نظام آموزشی در تربیت شهروندان مسئول، و ضرورت توسعه پایدار، بیش از پیش آشکار است. این مقاله مروری با رویکرد نظام مند به بررسی مفهوم سواد محیط زیستی، مولفه های آن، ابزارهای سنجش، و عوامل تاثیرگذار بر سطح سواد محیط زیستی دانش آموزان پرداخته است. یافته های مرور ادبیات نشان می دهد سواد محیط زیستی دانش آموزان متشکل از چهار بعد اصلی دانش، نگرش، مهارت و رفتار زیست محیطی است. عوامل موثر بر این سواد در چهار سطح فردی (سن، جنسیت، تجارب طبیعی)، خانوادگی (نگرش و رفتار والدین)، آموزشی (محتوای برنامه درسی، روش های تدریس، صلاحیت معلمان) و اجتماعی-فرهنگی (رسانه ها، هنجارهای اجتماعی، سیاست گذاری های کلان) قابل تقسیم بندی هستند. نتایج همچنین حاکی از شکاف قابل توجه بین دانش و نگرش زیست محیطی با رفتارهای حامی محیط زیست در میان دانش آموزان است. در پایان، راهکارهایی برای ارتقای سواد محیط زیستی دانش آموزان شامل بازنگری برنامه های درسی، توانمندسازی معلمان، توسعه آموزش های مبتنی بر تجربه، و تقویت مشارکت خانواده ها و جامعه مدنی ارائه شده است. این مطالعه می تواند چارچوبی برای طراحی برنامه های آموزشی موثر و سیاست گذاری در حوزه آموزش محیط زیست در مدارس ایران ارائه دهد.

کلیدواژه ها:

سواد محیط زیستی ، دانش آموزان ، آموزش محیط زیست ، رفتار زیست محیطی ، توسعه پایدار